Аннотация. Бұл мақалада мектеп оқушыларының өзара бағалауын автоматтандыруға арналған «WebRank» веб-қосымшасы қарастырылады. Негізгі мақсат – оқушылар арасында әділ бағалау мәдениетін қалыптастыру, ұжымдық ынтымақтастықты дамыту және цифрлық технологиялар арқылы білім беру процесін жаңғырту. Жүйе әр оқушыға өз сыныптастарын 1-ден 5-ке дейін бағалауға, пікір қалдыруға және автоматты түрде жалпы рейтинг алуға мүмкіндік береді. Зерттеу барысында ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың (АКТ) тәрбиелік және білімдік мүмкіндіктері талданады. Мақала қосымшаның архитектурасы, қолданылған технологиялар (HTML, CSS, JavaScript, Python, Flask), функционалдық ерекшеліктері және тиімділігі туралы нақты деректерді қамтиды. Бұл жоба білім беру саласындағы цифрлық трансформацияның практикалық мысалы ретінде ұсынылады. Формула: R = (ΣG_i) / N [5, с. 23].

Тіркес сөздер: ақпараттық технологиялар, веб-қосымша, өзара бағалау, рейтинг жүйесі, цифрлық білім беру, Flask, Python.

Abstract. This article examines the «WebRank» web application developed to automate peer assessment among school students. The primary objective is to foster a culture of fair evaluation, enhance collaborative learning, and modernize the educational process through digital tools. The system enables each student to rate classmates on a scale from 1 to 5, leave comments, and receive an automatically calculated overall rating. The study analyzes the pedagogical and technical potential of information and communication technologies (ICT). The paper details the application’s architecture, employed technologies (HTML, CSS, JavaScript, Python, Flask), functional features, and effectiveness. The project serves as a practical example of digital transformation in education. Formula: R = (ΣG_i) / N [5, p. 23].

Keywords: information technologies, web application, peer assessment, rating system, digital education, Flask, Python.

Кіріспе. Қазіргі таңда қоғамның барлық саласында ақпараттық технологиялар ерекше орын алуда. Әсіресе білім беру саласында ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (АКТ) оқыту процесін жаңғыртудың және білім сапасын арттырудың тиімді тетігіне айналды. Оқыту үдерісінде веб-қосымшалар, мобильді платформалар және онлайн жүйелер кеңінен қолданылып, білім беру ортасын цифрландыру бағыты белсенді дамып келеді.

Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасында да цифрлық трансформация басты басымдықтардың бірі ретінде белгіленген. Бұл үрдіс тек білім мазмұнын емес, оқыту әдістерін де түбегейлі өзгертті. Оқушылардың өзара әрекеттестігі мен ынтымақтастығын арттыруға бағытталған цифрлық құралдарды қолдану бүгінгі таңда ерекше өзектілікке ие.

Осы тұрғыда әзірленген «WebRank» веб-қосымшасы — мектеп оқушыларының өзара бағалау мәдениетін қалыптастыруға арналған инновациялық жоба. Жүйе әрбір оқушыға өз сыныптастарын 1-ден 5-ке дейінгі шкала бойынша бағалап, пікір қалдыруға мүмкіндік береді. Бұл платформа әділдік пен ашықтық қағидаттарына негізделген өзара бағалау механизмін ұсына отырып, оқушылардың әлеуметтік және тұлғалық дамуына ықпал етеді.

1. Ақпараттық технологиялардың білім беру жүйесіндегі рөлі.

Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар қазіргі білім беру жүйесінде оқыту сапасын арттырудың және білім алушылардың танымдық белсенділігін дамытудың басты факторы болып отыр. АКТ-ның көмегімен дәстүрлі оқу үдерісіне жаңаша мазмұн енгізіліп, оқыту әдістері мен формалары түрлендіріледі.

Біріншіден, ақпараттық технологиялар оқушылардың өз бетінше білім алу дағдысын қалыптастырады. Онлайн-платформалар, цифрлық оқулықтар мен интерактивті тапсырмалар оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытуға мүмкіндік береді.

Екіншіден, мұғалім мен оқушы арасындағы кері байланыс күшейіп, оқу процесі интерактивті сипат алады. Мысалы, веб-қосымшалар арқылы тест тапсыру, бағалау, пікір қалдыру және рейтинг жүйесін жүргізу – білім беру сапасын арттырудың тиімді тәсілдерінің бірі.

Үшіншіден, ақпараттық технологиялар тәрбие процесінде де маңызды орын алады. Цифрлық рейтинг жүйелері мен онлайн тәрбие платформалары оқушылардың әлеуметтік белсенділігін, мінез-құлқын, ұжымдық жауапкершілігін бақылауға және дамытуға мүмкіндік береді.

Осы тұрғыдан алғанда, «WebRank» сияқты қосымшалар тек оқу процесін емес, сонымен бірге тәрбиелік бағытты да қамтиды. Бұл жүйелердің негізгі артықшылығы – объективтілік, ашықтық және жылдам кері байланыс орнату мүмкіндігі.

2. «WebRank» қосымшасының идеясы мен мақсаты.

«WebRank» — мектеп оқушыларының өзара бағалау жүйесін автоматтандыруға арналған веб-қосымша. Қосымшаның негізгі мақсаты – оқушылардың бір-бірін әділ бағалау және өзара пікір алмасу арқылы ұжымдық мәдениетті қалыптастыру.

Жүйенің жұмыс принципі қарапайым: әрбір оқушы тіркеліп, өз сыныптастарын 1-ден 5-ке дейін бағалай алады, ал жүйе бұл деректерді жинап, арифметикалық орта бойынша жалпы рейтингті есептейді. Бағалау формуласы келесідей:

R = (ΣG_i) / N, мұндағы R – оқушының жалпы рейтингі, G_i – алынған баға, N – бағалаушылар саны [5, с. 24].

Қосымшада оқушылар өз пікірін қалдыра алады, бұл кері байланыс пен түсіністікті арттырады. Мұндай тәсіл оқушылардың өзін-өзі дамытуына, сын тұрғысынан ойлау қабілетін жетілдіруге және әділдік сезімін қалыптастыруға ықпал етеді.

3. Қосымшаның жұмыс істеу принципі.

Қосымша үш негізгі модульден тұрады:

1. Тіркелу және авторизация модулі – оқушылардың жеке деректерін енгізу және жүйеге кіруін қамтамасыз етеді.
2. Бағалау модулі – пайдаланушы интерфейсі арқылы сыныптастарды бағалау және пікір жазу процесін жүзеге асырады.
3. Рейтинг және талдау модулі – барлық бағаларды өңдеп, орташа нәтижені автоматты түрде есептейді.

Бұл модульдер өзара байланысып, тұтас бір ақпараттық жүйе ретінде жұмыс істейді. Әр оқушы өзіне баға қоя алмайды, бұл жүйенің объективтілігін арттырады. Сонымен қатар, қосымшада барлық деректер SQLite дерекқорында сақталады, бұл қауіпсіздік пен сенімділікті қамтамасыз етеді.

4. Бағдарламаны жасау технологиялары.

«WebRank» веб-қосымшасы HTML, CSS, JavaScript, Python және Flask технологияларының үйлесімінде жасалды.

1. HTML – веб-беттердің құрылымын анықтау үшін;
2. CSS – интерфейсті көрнекі безендіру үшін;
3. JavaScript – беттегі интерактивті функцияларды жүзеге асыру үшін;
4. Python (Flask) – серверлік логика мен деректерді өңдеу үшін пайдаланылды.

Flask фреймворкі қосымшаны жеңіл әрі тиімді етіп іске асыруға мүмкіндік берді. Ал Render хостинг платформасы арқылы дайын жоба интернетте орналастырылды, бұл кез келген пайдаланушыға қолжетімділік береді.

Қосымша GitHub репозиторийі арқылы басқарылып, барлық жаңартулар нұсқалық бақылау жүйесінде сақталады. Тестілеу кезеңінде жүйенің функционалдығы, қауіпсіздігі және интерфейс ыңғайлылығы тексерілді.

5. Қосымшаның артықшылықтары мен тиімділігі.

1. Бағалау процесінің әділдігі мен ашықтығы;
2. Мұғалімдердің жұмысын жеңілдету және уақыт үнемдеу;
3. Оқушылардың өзара сыйластық пен түсіністік мәдениетін арттыру;
4. Қатысушылардың әлеуметтік белсенділігін дамыту;
5. Оқушылардың өз-өзін бағалау және сын тұрғысынан ойлау қабілетін жетілдіру.

Жүйе тек бағалау құралы ғана емес, сонымен қатар тәрбие мен тұлғалық даму құралы ретінде де қызмет етеді. Ол сыныптағы ұжымдық рухты қалыптастырып, оқушылардың бір-біріне деген сенімін нығайтады.

Қорытынды. Ақпараттық технологиялар қазіргі білім беру жүйесінің ажырамас бөлігіне айналды. Оларды тиімді пайдалану оқушылардың оқу мотивациясын арттырып, білім беру сапасын жақсартуға мүмкіндік береді.

Осы тұрғыда «WebRank» қосымшасы оқушылардың өзара бағалау жүйесін автоматтандыру арқылы әділдік, ашықтық және ынтымақтастық қағидаттарын енгізеді. Бұл жоба білім беру процесінің тек техникалық емес, сонымен қатар тәрбиелік аспектісін де қамтиды.

Алдағы уақытта қосымшаны кеңейтіп, мұғалімдер мен ата-аналарға арналған бақылау панелін қосу, статистикалық диаграммалар енгізу және мобильді нұсқасын жасау жоспарлануда. Бұл жоба Қазақстан мектептеріндегі тәрбие процесін цифрландырудың тиімді шешімі бола алады.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Gizaw, M., & Tessema, K. Role of Information and Communication Technologies in Educational Systems: A Systematic Review. Science Reports. 2022.
2. Kurniawan, D. Role of Information Technology in Improving the Effectiveness of Education Management. Journal of Education. 2023.
3. Rani, P. et al. Role of ICT in Education: An Overview. Qualitative Research Journal. 2021.
4. Abdygaliyev, A. Information Technologies in Education. Kazakh Pedagogical Journal. 2022.
5. Zhakhaeva, S.E. The Role of Digital Technologies in Modern Education. Pedagogy and Digital Education, No. 2. 2024.
6. Mitchell, L. Peer Assessment in the Classroom: Promoting Student Learning. Educational Psychology Review. 2020.
7. Flask Documentation. Pallets Projects. [Электронды ресурс] – https://flask.palletsprojects.com/
8. Әдістемелік журналға мақала жариялаудың негізгі талаптары [Электронды ресурс] – https://adisteme.kz/rules.html