Үздіксіз білім беру – біліктілік кепілі [Эссе]

Автор статьи : Саламат І.
Организация : Х.Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университеті
Должность : Қашықтықтан оқыту факультеті деканы, педагогика ғылымдарының кандидаты
Дата : 26.03.2016
Издатель : Абай А., Автор
Номер журнала : 03-13-2021

Қазіргі еліміздің жоғары білім беру саласына қойылып отырған басым бағыттардың бірі – педагогикалық білім беруді жаңғырту және кәсіби біліктілікті жетілдіру болып табылады.

2016 жылдан бастап «5 институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақыт қадам», яғни Ұлт жоспарын орындаудың практикалық кезеңі басталғаны бәрімізге белгілі.  Мемлекет басшысының «Ұлт жоспары – қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласында баршамызды Ұлт жоспарын жүзеге асыруға және реформаларды жүргізуге барынша белсенді қатысуға, оларды ашатын мүмкіндіктерді пайдалануға шақырады.

Қазақстан Республикасының Президенті, «Нұр Отан» партиясының Төрағасы Н.Назарбаевтың партияның кезектен тыс XVII съезінде сөйлеген сөзінде "Біз ақпараттандыру ғасырында өмір сүрудеміз. Соған сәйкес болашақ ұрпағымыз өз бойына заманның талабына сай біліктілік пен дағдыларды қалыптастырып, ертеңгі күні тек қана елімізде емес, шетелде де еңбек етуге қабілетті болып, атқарған қызметінің биік шыңына жететіндей білім алуы керек",-деп нақты атап айтты.

Бүгінгі таңда еліміздегі жоғары оқу орындарының білім беру үдерісінің негізгі даму бағыттары - білім беру әдісінің жеке тұлғаға бағытталуы, үздіксіз білім беру технологияларына көшу және ақпараттық технологияларды білім беру үдерісінде қолдану болып табылады. Ал, білім беруде қашықтықтан оқыту технологияларын қолдану, "E-learning" бағдарламалары,  ақпараттық-коммуникациялық технологияларды білім беру жүйесінде тиімді қолдану, аралас оқыту модельдері және оларды енгізу, жалпы онлайн ашық курстары, ашық білім беру көздері мәселелерінің оқытуға жаппай енуі білім беру үдерісін ұйымдастыру туралы түсінікті түпкілікті өзгертті.

Аталған бағыттарды іске асыруда, білім берудің инновациялық технологияларын енгізуде Халел Досмұхамедов университетінде көптеген іс-шаралар атқарылуда. Соның бірі -   қашықтықтан оқыту технологиясы арқылы білім беру 2012-2013 оқу жылынан бастап енгізілді.

Кезінде сырттай білім алу формасы өндіріске, халық шаруашылығының әр саласына мамандар жетіспеуіне байланысты пайда болған оқу түрі. Бірақ, күні бүгін жағдай басқаша. Қазіргі сырттай бөлімде оқитындардың басым көпшілігі орта кәсіптік білім және жоғары білім базасында білім алушылар. Соңғы үш жылда жалпы орта білім базасында сырттай оқыту бөлімдері үшін оқуға қабылдамайды.

Әлемде кең тараған ЮНЕСКО-ның "Өмір бойы білім алу" бағдарламасы бар. Сондықтан да әр адамның білімін жетілдіруге мүмкіншілігі болуы керек. Елімізде білім саласындағы жүйелі түрде атқарылып жатырған іс-шаралар сырттай білім алудың санын азайтып, сапасын көтеруге бағытталған. Демек, университеттегі қашықтықтан оқыту түрі сырттай және кешкі оқу элементтерін біріктіре отырып, осы бағытта қызмет етуде. Ол кез-келген географиялық немесе уақыт оқшаулығында білім алуға, әлеуметтік жағынан қорғалмаған және мүмкінлігі шектеулі жандарға оқуға, кез-келген деңгей мен мәртебедегі қолы бос емес адамдарға мүмкіндік беріп, көмектеседі. Бір сөзбен айтқанда, қазіргі заман талабына сай арақашықтықтан білім беру - талаптардың кез –келген деңгейін іс жүзінде қанағаттандыруға қабілетті оқу формасы болып отыр.

Университеттің ақпараттық сайтында http://www.atgu.kz қашықтықтан оқыту факультеті туралы, оқу кестесі, хабарландырулар, оқу үдерісін ұйымдастыру ережелері және т.б. мәліметтер орналасқан.

Қазіргі таңда факультетте сырттай және кешкі оқыту бөлімдерінде 46 бакалавриат мамандықтары бойынша мамандар дайындайды.

Факультет студенттері білім алу барысында 10 интерактивті, 3 мультимедиалық қашықтықтан оқыту кабинеті, 2 мультимедиалық лектік зал, арнайы 2 компьютерлік сынып, электрондық кітапхана, оқу залын қолданады.

Университетте қашықтықтан оқытуға арналған 25 компьютерлік сынып, 5 электрондық киоск, т.б. техникалық құрылғылармен жабдықталған (50 Мбит/сек жылдамдық, шектеусіз трафикпен Интернет желісіне қосылған), 7 мультимедиалық кабинет жабдықталды. Бұл арқылы университет оқытушы-профессорлары мен қашықтықтан білім алушының арасында он-лайн және офф-лайн түрінде оқу сабақтарын ұйымдастыру технологиялары қолданылады.

Университеттің http://edu-atgu.kz білім беру порталы жұмыс жасауда. Бұл арқылы кез-келген білім алушы өндірістен қол үзбей білім беру порталына кіріп, өзіне қажетті ақпаратты, білім бағдарламаларын, білім беру ресурстарын пайдаланады.

2016 жылдың қаңтар айында университет қызметкерлері әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті, Қазақстандағы ЭРАЗМУС+ бағдарламасының Ұлттық Кеңсесі ұйымдастыруымен «Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (АКТ) білім беру үдерісінде пайдалану жоғары білім реформалау бойынша сарапшыларға және университет қызметкерлеріне арналған» халықаралық семинар жұмысына қатысты. Жоғары білімді реформалау бойынша сарапшыларға қолдау көрсету консорциумы (SPHERE), Шығыс Еуропа, Ресей және Орталық Азия бойынша Барселона университетінің ғалымдарымен, АКТ бойынша еуропалық сарапшылар, зерттеулерді қолдау және білім беру технологияларын дамыту бойынша орталығы ғалымдары, Кипр елінің Никосия университетінің профессорлары дәріс оқыған екі күндік семинарға қатысып, арнайы сертификатқа ие болды.

Семинарда «Е-Learning бағдарламаларын Қазақстандық университеттерінде енгізу тәжірибесі» атты баяндамасында қазіргі таңдағы еліміздегі АКТ білім беру үдерісіндегі жағдайы, Е-Learning бағдарламаларын енгізудің артықшылықтары мен проблемалары, болашағы туралы мәселерге тоқталды. Екі күндік халықаралық семинардың негізінде еуропалық сарапшылардың «Еуропалық Одақтағы E-Learning: ағымдағы үрдістер, көзқарастар және пайдалану», «Оқыту мен оқуды технологиялар қалай өзгерте алады?», «Электрондық оқыту сапасын бағалау». Кейс-стадиясы, Аралас оқыту курсын әзірлеудің әдістемесі, SMART Білім, «Мұғалімді және оқушыны қолдау, E-Learning саласындағы әкімшіліктендіру және басқару», сияқты презентациялары арқылы Еуропа елдеріндегі электрондық оқытудың қазіргі жағдайы, тиімді және тиімсіз жақтарын талдай отырып, нақты ұсыныстар берілді. Электрондық оқыту сапасын қамтамасыз ету және бағалау саласындағы тың ой-пікірлер айтылды. Семинар қорытындысында айтылған ұсыныстар мен АКТ білім беру саласындағы жаңалықтарды университеттің білім беру үдерісінде қолдануға және алынған іс-тәжірибені университет оқытушы-профессор, қызметкерлеріне арнайы семинар ұйымдастырып, оқу үдерісіне енгізуде.

Қашықтықтан білім беру технологияларының негізгі талабы - білім беретін оқытушылардың білімін жетілдіру, АКТ оқу үдерісінде пайдалану бойынша сертификаттарының болуы. Осы бағытта университеттің 150-ге тарта оқытушысы 2012-2015 жылдар аралығында білімін жетілдіріп, сертификатқа ие болса, үстіміздегі жылдың ақпан айында 72 оқытушымыз "Білім берудегі қашықтықтан оқыту технологиясы" курсынан өтеді.

Қашықтықтан білім беру технологиясына қатысты көзқарасымызды тұжырымдай келе, егеменді еліміздің білім беру жүйесінің ұстанған бүгінгі стратегиясы  білім сапасын халықаралық деңгейге көтеріп, оның болашақта әлемдік білім нарығының бәсекесінде дамыған мемлекеттермен қатар тұруына мүмкіндік береді деуге болады.