Аннотация: Бұл мақалада автордың ағылшын тілі мұғалімі және әлеуметтік педагог ретіндегі кәсіби тәжірибесінің жан-жақты талдауы беріледі. Мақаланың мақсаты – осы екі маңызды қызметтің мектеп ортасындағы үйлесімділігін, өзара толықтыратын сипатын және оқушының тұтас тұлғасын дамытудағы рөлін ашып көрсету. Зерттеу әдісі ретінде рефлексиялық талдау, педагогикалық тәжірибені жүйелеу және салыстырмалы сипаттама қолданылды. Мақалада автордың кәсіби жол таңдауының мотивациясы, оқу процесін ұйымдастыру, әлеуметтік және психологиялық қолдау көрсету тәжірибесі, сондай-ақ баламен, ата-анамен және қоғаммен жұмыс істеу ерекшеліктері қарастырылады. Нәтижелер бойынша, мұғалім мен әлеуметтік педагог қызметтерінің интеграциясы оқушылардың білім алу нәтижелері мен жеке дамуына айтарлықтай оң әсер ететіндігі, бұл көп қырлы педагогикалық тәсілдің тиімділігін растайтыны анықталды. Автор Абай Құнанбаевтың «Ұстаздық еткен жалықпас, үйретуден балаға» деген сөзінің мәнін тәжірибе арқылы ашқанын баса айтады [1, 2, 3].

Аннотация: В данной статье представлен комплексный анализ профессионального опыта автора в качестве учителя английского языка и социального педагога. Цель статьи – раскрыть гармоничность, взаимодополняющий характер этих двух важных функций в школьной среде и их роль в развитии целостной личности ученика. В качестве метода исследования использованы рефлексивный анализ, систематизация педагогического опыта и сравнительная характеристика. В статье рассматриваются мотивация профессионального выбора автора, опыт организации учебного процесса, оказания социальной и психологической поддержки, а также особенности работы с ребенком, родителями и обществом. Согласно результатам, установлено, что интеграция функций учителя и социального педагога оказывает значительное положительное влияние на образовательные результаты и личностное развитие учащихся, что подтверждает эффективность многогранного педагогического подхода. Автор подчеркивает, что на практике раскрыл смысл слов Абая Кунанбаева «Учительствуй неустанно, уча ребенка» [1, 2, 3].

Abstract: This article provides a comprehensive analysis of the author's professional experience as an English teacher and a social pedagogue. The aim of the article is to reveal the harmony and complementary nature of these two important functions in the school environment and their role in the development of the student's holistic personality. The research method used is reflective analysis, systematization of pedagogical experience, and comparative description. The article examines the author's motivation for professional choice, experience in organizing the educational process, providing social and psychological support, as well as the specifics of working with the child, parents, and society. According to the results, it was found that the integration of the functions of a teacher and a social pedagogue has a significant positive impact on the educational outcomes and personal development of students, which confirms the effectiveness of a multifaceted pedagogical approach. The author emphasizes that he has revealed in practice the meaning of Abai Kunanbaev's words «Teach tirelessly, teaching a child» [1, 2, 3].

Кіріспе. Қазіргі білім беру жүйесі мұғалімнің рөлін тек пәннің мазмұнын жеткізуші шеңберінен асыра түсіп, оның тәрбиешілік, әлеуметтендірушілік және қолдау көрсетушілік функцияларына күн санап артуда. Бұл өзгерістер оқушының тек академикалық табысын емес, сонымен қатар оның эмоционалды, әлеуметтік және психологиялық әл-ауқатын да жан-жақты қамтуды талап етеді. Осындай күрделі міндеттерді шешу үшін педагогикалық қызметтің әртүрлі аспектілерін, атап айтқанда, мұғалім мен әлеуметтік педагог қызметтерінің үйлесімін талдау өзектілігі жоғары мәселеге айналады. Бұл мақала автордың осы екі қызметті біріктіре отырып жинақтаған көпжылдық тәжірибесіне негізделеді. Өзектілігі педагогикалық іс-әрекеттің интеграцияланған тәсілінің нәтижелілігін тәжірибелік деңгейде көрсету және оның оқушының тұтас тұлғасына әсерін ашу болып табылады. Практикалық маңыздылығы – мектеп ортасында мұғалім мен әлеуметтік педагог қызметтерін тиімді үйлестірудің әдіснамалық негіздерін ұсыну.

Негізгі бөлім. Автордың кәсіби жолы бастауын 2004 жылы ағылшын тілі мұғалімі мамандығын алудан алады. Осы кезеңде қазақстандық білім беру саласында үштілділік саясаты нығайып, ағылшын тілі жаһандық қарым-қатынас құралы ретінде ерекше маңызға ие болды. Ағылшын тілін оқыту тек грамматика мен сөздік қорды үйретумен шектелмей, тілдің мәдениетімен, дүние танымымен таныстыруға бағытталды. Бұл пәнге деген қызығушылықты арттыру үшін автор түрлі өзекті әдістерді, олимпиадалар мен шығармашылық жобаларды қолданды. Алайда, оқушылармен тікелей жұмыс істеу барысында олардың білім алу нәтижелеріне тек пәндік білім ғана емес, олардың жеке өмірлік жағдайлары, отбасылық ортасы, әлеуметтік-психологиялық жағдайы да әсер ететіні байқалды [1, б. 45]. Дәл осы байқау авторды әлеуметтік педагог қызметіне қызығушылық танытуға итермеледі. Қазақстанда 2010 жылдардың басында бұл мамандық әлі кеңінен таралмаған кезде, автор өздігінен білім алуға, шетелдік тәжірибені зерттеуге кірісті. Әлеуметтік педагогтың қызмет аясы ерекше кең: ол психолог, заңгер (құқықтық нормаларды білу), тәрбиеші, ұйымдастырушы рөлдерін өз ішіне алады. Оның негізгі міндеті – қиындықтарға тап болған оқушыларға және олардың отбасыларына кәсіби педагогикалық, психологиялық және әлеуметтік қолдау көрсету [2, б. 112-115]. Бұл жұмыс үш қағидатқа негізделеді: жеке тұлғаға деген құрмет, конфиденциалдылық және қиындықтарды ерте анықтау және алдын алу. Мұғалім және әлеуметтік педагог ретіндегі қызметтерді интеграциялау авторға оқушыны тұтас тұлға ретінде қарауға мүмкіндік берді. Мысалы, сабақта белсенділік танытпайтын оқушымен жеке әңгімелесу оның отбасындағы қиындықтарды ашып, оған тиісті психологиялық қолдау көрсетуге, ал ата-аналарымен жұмыс жүргізуге негіз болды. Осы арқылы оқушының сабаққа деген көзқарасы өзгерді, нәтижесінде оның академикалық көрсеткіштері жақсарды. Басқа жағынан, ағылшын тілі сабағындағы сенімді орта, топтық жұмыс оқушылардың әлеуметтік дағдыларын дамытуға, олардың өзін-өзі бағалауын көтеруге ықпал етті, бұл өз кезегінде әлеуметтік бейімделуін жеңілдетті. Екі қызметтің үйлесімі келесідей артықшылықтарды әкелді:

1. Оқушыға интегралды көзқарас: Оқушының білім алу қажеттіліктері мен өмірлік қиындықтары бір мезгілде ескеріледі.
2. Ынталандырудың артуы: Оқушы мұғалімнің тек пән үшін емес, сонымен қатар оның жеке дамуы үшін де қамқорлық танытатынын көріп, оқуға деген қызығушылығы артады.
3. Ата-аналармен тиімді серіктестік: Білім беру мәселелері мен тәрбиелік мәселелерді бір уақытта талқылау мүмкіндігі пайда болады.
4. Профилактикалық жұмыстың нәтижелілігі: Мұғалім сабақ барысында оқушылардың мінез-құлқындағы өзгерістерді ерте байқап, әлеуметтік педагогке уақытылы хабарлай алады.

Дегенмен, бұл жолда қиындықтар да болды. Екі қызметтің де өте жоғары эмоционалды жүктемесі, уақыттың шектеулілігі, кейбір жағдайларда ата-аналардың қарсылығы және құжаттаманы реттеудің көлемімен байланысты әкімшілік кедергілер сезілді. Бұл мәселелерді шешу үшін автор уақытты ұтымды ұйымдастыру дағдыларын, стрестен сақтану әдістерін меңгеруге, сондай-ақ мектеп әкімшілігімен тығыз ынтымақтасуға мәжбүр болды [3, б. 78]. Абайдың «Ұстаздық еткен жалықпас, үйретуден балаға» деген сөзі осы тәжірибенің философиялық негізі ретінде қызмет етті. Бұл тек үйретудің техникалық қырларын емес, оның тұрақтылығын, табандылығын және оқушыға деген шексіз мейірімділікті білдіреді. Әлеуметтік педагог ретіндегі жұмыс дәл осы «жалықпауға» – әр оқушының мәселесіне шешім табу үшін тынымсыз ізденуге, оның жағдайы өзгергенше қолдау көрсетуді жалғастыруға міндеттеді. Осылайша, Абайдың даналығы заманауи педагогикалық тәжірибеде нақты мағынаға ие болып, кәсіби өсуге ынталандырады.

Қорытынды. Мұғалім мен әлеуметтік педагог қызметтерін біріктіру тек функционалдық қосынды емес, оқушының тұлғасын дамытудың сапалы жаңа деңгейіне көшу болып табылады. Бұл тәсіл оқушыны оқу ортасы мен өмірлік ортаның бөлінбес біртұтас субъектісі ретінде қарауға мүмкіндік береді. Автордың тәжірибесі бұл екі бағыттың өзара тиімді толықтыратынын, олардың бірі оқушының білім саласындағы қажеттіліктерін қанағаттандырса, екіншісі оның әлеуметтік және эмоционалдық денсаулығын қамтамасыз ететінін көрсетті. Нәтижесінде оқушының тек академикалық нәтижелері ғана емес, сонымен қатар оның өзін-өзі бағалауы, әлеуметтік бейімделуі және болашақ өмірге деген дайындығы жақсарады. Осындай кешенді тәсілді жүзеге асыру мұғалімнің кәсіби дайындығы мен жеке қасиеттерін, сондай-ақ оқу орнының әкімшілігінің қолдауын талап етеді. Болашақта білім беру бағдарламаларына әлеуметтік-педагогикалық компетенцияларды оқыту модульдерін енгізу, мұғалімдерді көпқырлы қызметке дайындау бойынша арнайы курстарды дамыту қажет. Абайдың даналығы осы жолдың моральдық негізі болып қала береді, өйткені шынымен де ұстаздық ету – бұл жалықпайтын, үздіксіз үйрету мен қамқорлық көрсету процесі.

Әдебиеттер тізімі

1. Жұмабаев М. Педагогика: Оқулық. – Алматы: Рауан, 2018. – 480 б.
2. Овчарова Р.В. Әлеуметтік педагогтың анықтамалығы / Аударған Қ. Сәденова. – Астана: Фолиант, 2015. – 280 б.
3. Kauffman, J. M., & Landrum, T. J. Characteristics of Emotional and Behavioral Disorders of Children and Youth. – Pearson Education, 2018. – 432 p.
4. Назарбаев Н.Ә. Қазақстан халқына Жолдауы «Қазақстан-2050» стратегиясы. – Астана, 2012.
5. Әдістемелік журналға мақала жариялаудың негізгі талаптары [Электрондық ресурс] – https://adisteme.kz/rules.html