Математика сабақтарында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту қазіргі заман талабына сай маңызды міндеттердің бірі болып табылады. Функционалдық сауаттылық дегеніміз – адамның білім мен дағдыларды күнделікті өмірде, әртүрлі жағдайларда қолдана білу қабілеті. Бұл дағдылар тек тексерулер мен емтихандарда ғана емес, өмірде де тиімді болуы қажет. Математика пәні оқушылардың логикалық ойлауын, проблемаларды шешу дағдыларын, ақпаратты талдап, қолдана алу қабілеттерін дамытуға бағытталған.

Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың бірнеше тәсілдері:

1. Күнделікті өмірмен байланыстыра оқыту: Математика сабағында әртүрлі өмірлік жағдайлардан мысалдар пайдалану өте маңызды. Мысалы, сауда жасау, есептеу, қаржылық жоспарлау, күнделікті өмірдегі проблемаларды шешу – осылар оқушылардың математикалық білімдерін нақты өмірде қалай қолдануға болатындығын түсінуге көмектеседі.

2. Қосымша тапсырмалар мен жобалар: Оқушыларға практикалық жобалар мен тапсырмалар беру арқылы олардың математикалық білімдерін қолдана білуін бақылауға болады. Мысалы, мектепте ұйымдастырылатын ғылыми жобаларда немесе әлеуметтік зерттеулерде математикалық әдістерді қолдану, түрлі статистикалық мәліметтерді талдау – бұл оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттырады.

3. Кейс-стади әдісін қолдану:  Математика пәні бойынша белгілі бір проблемаларды шешу үшін нақты жағдайларды талдау әдісі (кейс-стади) оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырады әрі оларды тиімді ойлау және шешім қабылдау дағдыларына үйретеді.

4. Топтық жұмыс және пікірталас: Оқушыларды топтарға бөліп, оларды түрлі математикалық мәселелерді бірге шешуге бағыттау – функционалдық сауаттылықты дамытуға көмектеседі. Мұндай жұмыс оқушылардың өзара қарым-қатынасы мен ұжымдық шешім қабылдау дағдыларын нығайтады.

5. Оқушыларға өз ойларын білдіру мүмкіндігін беру: Оқушылардың мәселелерді шешкенде немесе тапсырмалар орындағанда өз шешімдерін түсіндіріп, негіздеу қабілетін дамыту маңызды. Олар тек дұрыс жауап беру ғана емес, шешімдер мен тәсілдерді қалай тапқандарын түсіндіруі тиіс.

 6. Дифференциалды тәсілдер: Әр оқушының деңгейіне сәйкес тапсырмаларды беру, әрқайсысының күшті жақтарын дамытуға мүмкіндік жасау. Оқушылардың математикалық қабілеттерін ескере отырып, оларға түрлі тапсырмалар мен проблемаларды ұсыну.

Математикалық сауаттылықтың тағы бір ерекшелігі пәнаралық байланыста. Математика сабағының басқа пәндермен байланыс кезінде олардың математикалық сызбаларымен қосындыларын жинақтауда. Педагогика тарихында пәнаралық байланыс ертеден зерттеліп келе жатқан негізгі мәселелерінің бірі болып саналады. Педагогикалық ой-пікірдің дамуында және мектеп тәжірибесінде пәнаралық байланыс проблемасы көптеген прогресшіл педагогтарды толғандырған. Яғни пәндердің өзара байланысы туралы пікір он сегізінші ғасырда пайда болған .

Математика сабағында пәнаралық байланысты негізге ала отырып, сұрақ-жауап, баяндау, проблемалық ситуацияларды туғыза отырып оқушыларды алға қойған мәселені шешуге, шығармашылық жұмыстармен айналысуға, бірін-бірі бағалай алуға, өз ойларын нақты, толық жеткізе білуге көңіл бөлінеді. Білім беру маңызы жаңартылған сайын, әрбір пәнді оқытудың өзіндік ерекшеліктері туындауда. Бүгінгі таңда білім беру жүйесін жаңалауды іске асырудың қажеттілігі күн санап арта түсуде.

Оқушылардың математикалық сауаттылықтарын қалыптастыру мәселесі бүгінгі таңда мектептеріміздің білім саласында тұрған басты мәселенің бірі болып табылады. Себебі оқушының кез-келген сабаққа деген қызығушылығы болмаса, онда оның алған білімі тұрақты болмайды. Олай болса, «Математиканың қорғанын тек күштілер мен батырлар ғана бұза алады» деген ұранды ұстана отырып, жалықпай, үлкен төзіммен, алдымызға келген шәкірттерге олардың жеке тұлға болып қалыптасуына, жақсы тәрбие, терең білім беру үшін аянбай еңбек ету керек.

Ой-өрісі кең тұлғаны қалыптастыруда жаратылыстану пәндерінің орны ерекше. Қазіргі кезде математика пәнін оқытуда оқушылардың функционалдық ойлау қабілеті мен шығармашылық тұрғыдағы жұмысын дамытуда өз бетімен жұмыс жасаулары және логикалық тапсырмаларды орындаудың маңызы зор.

Күнделікті сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдерге: математикалық ойындар, ауызша есептер, шығармашылық тапсырмалар беріп, сабақты қайталауға арналған есептер шығаруды, практикалық сабақтар кезінде ойын арқылы өткізіп отырамын. Оқушылар есептерді қызығушылықпен орындайды.

Бұл әдістердің барлығы оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытуға бағытталған және олардың математикалық білімдерін өмірде қолдану дағдыларын қалыптастыруға көмектеседі.