Аннотация қазақ тілінде
Бұл мақала қазіргі білім беру жүйесінде білім алушыларды оқытудың инновациялық әдістерін қолданудың теориялық және практикалық аспектілерін зерттейді. Жұмыстың мақсаты – инновациялық оқыту әдістерінің негізгі түрлерін жүйелеу және олардың болашақ мамандардың кәсіби құзыреттілігін қалыптастырудағы тиімділігін талдау. Зерттеуде танымдық талдау, әдіснамалық жүйелеу, педагогикалық тәжірибені жалпылау және бағалау әдістері қолданылды. Мақалада «ақпараттандырылған оқытудан» «инновациялық оқытуға» өтудің қажеттілігі, жобалау әдісі, креативті оқыту, белсенді оқыту әдістері (мәселелік, ойындық, жағдаяттық) сияқты нақты технологиялар қарастырылады. Нәтижелер көрсеткендей, инновациялық әдістерді жүйелі түрде қолдану оқушылардың танымдық белсенділігін арттырып, олардың сыни, шығармашылық ойлауын және өз бетінше білім алу дағдыларын дамытады [1, 2]. Қорытындыда заманауи педагогикалық процесс үшін инновацияларды интеграциялаудың маңыздылығы мен перспективалары атап өтілген.

Аннотация на русском языке
Данная статья исследует теоретические и практические аспекты применения инновационных методов обучения в современной системе образования. Цель работы – систематизировать основные виды инновационных методов обучения и проанализировать их эффективность в формировании профессиональной компетентности будущих специалистов. В исследовании использованы методы когнитивного анализа, методологической систематизации, обобщения педагогического опыта и оценки. В статье рассматривается необходимость перехода от «информирующего обучения» к «инновационному обучению», конкретные технологии, такие как метод проектов, креативное обучение, методы активного обучения (проблемное, игровое, кейс-стади). Результаты показывают, что системное применение инновационных методов повышает познавательную активность учащихся, развивает их критическое, творческое мышление и навыки самостоятельного получения знаний [1, 2]. В заключении подчёркнута важность и перспективы интеграции инноваций в современный педагогический процесс.

Abstract in English
This article explores the theoretical and practical aspects of applying innovative teaching methods in the modern education system. The aim of the work is to systematize the main types of innovative teaching methods and analyze their effectiveness in forming the professional competence of future specialists. The research employs methods of cognitive analysis, methodological systematization, generalization of pedagogical experience, and evaluation. The article discusses the need to transition from «informative teaching» to «innovative teaching», specific technologies such as the project method, creative learning, active learning methods (problem-based, game-based, case-study). The results indicate that the systematic application of innovative methods enhances students' cognitive engagement, develops their critical and creative thinking, and fosters self-directed learning skills [1, 2]. The conclusion emphasizes the importance and prospects of integrating innovations into the modern pedagogical process.

Кіріспе
Қазіргі ақпараттық қоғам өзгерістер мен инновацияларға негізделген қарқынды даму жағдайында білім беру жүйесінің дамуы жаңа шығармашылық шешімдерді талап етеді. Ескірген білім беру парадигмасы, бұрынғыдай білімді жаттап алу мен қайталауға бағытталған, бүгінгі таңның талаптарын өтей алмайды. Білім берудің жаңа негізгі мақсаты тұлғаның тұтас дамуын қамтамасыз ету және өзгеріп отыратын әлемде өмір сүруге дайындық болып табылады. Осыған сәйкес, оқытудың инновациялық әдістері өзектілікке ие болады. Бұл әдістер білім алушыларды белсенді танымдық субъектіге айналдыруға, олардың сыни және шығармашылық ойлауын дамытуға, өз бетінше білім алу және шешім қабылдау қабілеттерін қалыптастыруға бағытталған. Тақырыптың өзектілігі білім беруді ақпараттандыру мен тұлғаны дамытудың заманауи талаптары арасындағы сәйкестікті табу мәселесімен байланысты. Теориялық маңызы инновациялық педагогиканың принциптерін жүйелеуде, ал практикалық маңызы – оқытушыларға оларды сабақ үдерісіне енгізудің нақты тәсілдерін ұсынуда.

Негізгі бөлім
Инновациялық оқытудың мәні мен маңыздылығын түсіну үшін оны дәстүрлі (трансляциялық) оқыту моделімен салыстыру қажет. Дәстүрлі модельде оқытушы білімнің негізгі көзі болып, ақпаратты біржақты түрде беруді жүзеге асырады. Білім алушы пассивті қабылдаушы рөлінде болады. Ал инновациялық модель білім алушыны белсенді, өз бетінше жұмыс істейтін, зерттейтін танымдық қызметтің субъектісі ретінде қарастырады. Бұл модель келесідей негізгі принциптерге негізделеді: белсенділік, субъектілік, проблемалық, ашықтық, ізденімпаздық және индивидуалдау [1].
Инновациялық оқыту әдістерін жүйелеу кезінде оларды қолдану мақсаттары мен сипатына қарай бірнеше топқа бөлуге болады:
1. Белсенді оқыту әдістері: Бұл топқа мәселелік лекциялар, ойын технологиялары (рөлдік, деловый), жағдаяттық талдау (кейс-стади) жатады. Олардың мақсаты нақты практикалық жағдайларда оқушыларды белсенді танымдық әрекетке тарту. Мысалы, кейс-стади әдісі студенттерге күрделі нақты жағдаятты талдауға, мәселені анықтауға және оны шешу үшін бірнеше нұсқа ұсынуға мүмкіндік береді.
2. Жобалау әдісі (проекттік әдіс): Бұл әдіс білім алушылардың күрделі мәселелерді шешу үшін ұзақ мерзімді зерттеу жобаларын өздігінен орындауын талап етеді. Ол бірнеше сатыдан тұрады: жобаны іске қосу (тақырыпты таңдау, мақсат қою), жоспарлау, іздену және ақпаратты жинау, нәтижелерді жүйелеу және қортындылау, өнімді (баяндама, презентация, модель) дайындау, қорғау және рефлексия. Бұл әдіс бірнеше пәндерді біріктіруге, зерттеушілік дағдыларды дамытуға, командалық жұмыс қабілетін қалыптастыруға мүмкіндік береді [2].
3. Креативті (шығармашылық) оқыту: Бұл бағыт шығармашылық қабілеттерді дамытуға, тұжырымдамалық ойлауды қалыптастыруға, жаңа идеялар туындатуға бағытталған. Креативті оқытудың негізгі принциптері: білім алушының ішкі қажеттіліктеріне сәйкестік, оқу траекториясын индивидуалдау, ашық коммуникация және интерактивтілік. Бұл жағдайда оқытушы фасилитатор ретінде әрекет етеді – ол жол көрсетеді, мүмкіндік береді және көмектеседі.
4. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (АКТ) пайдалану: Бұл жай ғана электронды оқулықтар мен презентацияларды пайдалану емес. Бұл виртуалды лабораторияларды, білім беру платформаларын (Moodle, BilimLand), бейнеконференцияларды, блогтарды, вики-жобаларды, жасанды интеллект негізіндегі оқыту жүйелерін қолдану. АКТ инновациялық оқытудың барлық басқа әдістеріне қуатты техникалық негіз береді.
Инновациялық әдістерді оқытуға енгізудің тиімділігі бірқатар шарттарға байланысты. Біріншіден, оқытушының өзінің кәсіби дайындығы мен инновациялық көзқарасы шешуші рөл атқарады. Ол тек технологияны білуі ғана емес, сонымен қатар оқушылардың белсенді қатысуын қамтамасыз ететін жаңа педагогикалық жағдайларды жобалай білуі керек. Екіншіден, оқытудың мазмұны өзгеруі керек: білім беру бағдарламалары инновациялық әдістерді қолдануға ыңғайлы болуы үшін қайта қаралуы мүмкін. Үшіншіден, білім беру ортасының өзгеруі қажет: материалдық-техникалық база (компьютерлер, интернет, арнайы бағдарламалық жасақтама) және психологиялық ахуал (қателіктерге рұқсат беретін, тәжірибе жасауға мүмкіндік беретін ашық орта).
Инновациялық әдістерді қолданудың негізгі нәтижелері: білім алушылардың оқуға деген мотивациясының артуы, олардың танымдық белсенділігі мен өздік әрекетінің көбеюі, ойлаудың сынилығы мен шығармашылығының дамуы, кәсіби құзыреттіліктің тереңірек қалыптасуы. Зерттеулер көрсеткендей, белсенді әдістерді қолданатын топтарда материалды ұғыну деңгейі мен есте сақтау ұзақтығы айтарлықтай жоғары болады [2].

Қорытынды
Жалпылай келе, білім алушыларды оқытудың инновациялық әдістерін қолдану қазіргі білім беру жүйесін оның негізгі міндетіне – тұтас, шығармашылық, икемді ойлай алатын тұлғаны қалыптастыруға жақындатудың маңызды шарты болып табылады. Бұл әдістер білім беруді тек білім беру мекемесі ретінде ғана емес, сонымен бірге тұлғаның дамуының негізгі институты ретінде қайта құруға мүмкіндік береді.
Негізгі қорытындылар келесідей: біріншіден, инновациялық оқыту әдістері білім алушыны белсенді танымдық субъекті ретінде қарастыратын, проблемалық, ізденімпаз және ашық ортаны құрайтын педагогикалық стратегиялардың кешені болып табылады. Екіншіден, олардың тиімділігі оларды жүйелі түрде және оқытушының жоғары кәсіби дайындығымен біріктіре отырып қолдануға байланысты. Үшіншіден, болашақта инновациялық әдістердің дамуы жасанды интеллект, арттырылған шындық және адаптивті оқыту жүйелерімен тікелей интеграциялануға байланысты болады. Осылайша, инновациялық оқыту әдістері – бұл тек білім беру сапасын жақсарту құралы ғана емес, сонымен бірге қазіргі ақпараттық қоғамның шынайы талаптарына жауап беретін болашақ мамандарды даярлаудың негізгі механизмі.

Әдебиеттер тізімі

1. Полат Е.С. Жаңа педагогикалық және ақпараттық технологиялар жүйесіндегі оқыту. – М.: Білім академиясы, 2008. – 272 б.
2. Prince, M. Does Active Learning Work? A Review of the Research. Journal of Engineering Education, 2004, 93(3), pp. 223–231.
3. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы (2007 жылғы 27 шілдедегі № 319-III).
4. Бонк Т.О., Ковалевская Е.В. Жоғары оқу орнындағы инновациялық оқыту әдістері. – СПб.: Лань, 2015. – 256 б.
5. Bates, A. W. Teaching in a Digital Age: Guidelines for Designing Teaching and Learning. – Tony Bates Associates Ltd., 2019. – 550 p.
6. Әдістемелік журналға мақала жариялаудың негізгі талаптары [Электронды ресурс] – https://adisteme.kz/rules.html