Ағылшын тілін оқытудың тиімді заманауи тәсілдері

Ағылшын тілін оқытудың тиімді заманауи тәсілдері [Английский язык]

Автор статьи : Жанель Ж.
Организация : Академик Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды ұлттық зерттеу университеті
Должность : студен, филология факултеті
Дата : 14.10.2025
Научный руководитель : Малика О., аға оқытушы
Номер журнала : 20-2025

Аннотация. Мақалада ағылшын тілін оқытудың тиімді заманауи әдістері мен технологиялары қарастырылады. Қазіргі білім беру үдерісінде шет тілін меңгеру тек грамматикалық ережелер мен сөздік қорды оқытумен шектелмей, коммуникативтік дағдыларды, сыни ойлауды және цифрлық құралдарды қолдану арқылы оқытуды қамтиды. Автор сабақта қолдануға болатын тиімді тәсілдерді, мысалы, коммуникативтік әдіс, Content and Language Integrated Learning (CLIL), blended learning, геймификация және жобалық оқыту арқылы оқушылардың тілдік құзыреттілігін арттыру жолдарын практикалық мысалдармен сипаттайды. Зерттеу нәтижелері әдістердің оқушылардың қызығушылығын арттырып, тіл үйрену мотивациясын күшейтетінін көрсетті [1, б. 45–52].

Аннотация. В статье рассматриваются современные методы и технологии обучения английскому языку. В современном образовательном процессе изучение языка включает развитие коммуникативных навыков, критического мышления и использование цифровых инструментов. Автор описывает эффективные методы, такие как коммуникативный подход, CLIL, смешанное обучение, геймификация и проектная работа, приводя практические примеры. Результаты исследования показывают, что эти методы повышают интерес учащихся и мотивацию к изучению языка [1, б. 45–52].

Abstract. The article explores effective modern methods and technologies for teaching English. In the contemporary educational process, language learning goes beyond grammar and vocabulary, incorporating the development of communicative skills, critical thinking, and the use of digital tools. The author presents practical applications of communicative approach, CLIL, blended learning, gamification, and project-based learning to enhance students’ language competence. The study results demonstrate that these methods increase student engagement and motivation in language learning [1, p. 45–52].

Кіріспе. Қазіргі жаһандану дәуірінде ағылшын тілін меңгеру – әрбір тұлғаның өмірлік қажеттілігі. Тілді үйрену тек грамматикалық ережелер мен сөздерді жаттау емес, тұлғаның коммуникативтік құзыреттілігін, мәдениетаралық түсінігін және сыни ойлау қабілетін дамыту құралы болып табылады. Сондықтан ағылшын тілін оқытудың әдістері үнемі жаңарып, жетілдіріліп отыруы тиіс. Мұғалім оқушыны белсенді оқыту ортасына тарту, тілді өмірлік құрал ретінде қолдануға үйрету бағытында жұмыс жасауы қажет [2, б. 67–73].

Негізгі бөлім

Ағылшын тілін оқытудың заманауи әдістері оқушының жеке ерекшеліктерін ескере отырып ұйымдастырылады. Коммуникативтік әдіс арқылы оқушылар сөйлеу дағдысын дамытып, тілдік ортада еркін қарым-қатынас орнатады. Мысалы, қысқа диалогтарды орындау, рөлдік ойындар мен peer feedback қолдану сөйлеу қабілетін арттырады [3, p.112–125].

Content and Language Integrated Learning (CLIL) технологиясы пәндік және тілдік білімді қатар меңгеруге мүмкіндік береді. Мысалы, «The Solar System» тақырыбын географиямен байланыстыра отырып, оқушылар жаңа сөздер мен ұғымдарды ағылшын тілінде меңгереді, бейне және визуалды материалдар арқылы ақпаратты талдайды және презентация жасайды [7, p.72–80].

Жобалық оқыту (Project-based learning) оқушылардың зерттеушілік және шығармашылық қабілетін дамытады. «My Dream Country» тақырыбында топтар өз таңдаған елінің географиясы мен мәдениетін зерттеп, ағылшын тілінде постер немесе презентация жасайды. Мұғалім бағыттаушы рөлін атқарып, қажетті тілдік үлгілер мен сөз тіркестерін ұсынады [4, p.88–97].

Геймификация (Gamification) оқушылардың қызығушылығын арттыру үшін қолданылады. Мысалы, «Vocabulary Race» ойыны арқылы оқушылар жаңа сөздерді тез табуға үйренеді, онлайн платформалар (Quizizz, Kahoot, Wordwall) арқылы интерактивті түрде сабақ өткізіледі [6, p.59–66].

Blended learning әдісі дәстүрлі сабақ пен онлайн платформаларды үйлестіреді. Google Classroom, Quizlet сияқты платформалар арқылы теориялық материал ұсынылады, сыныпта практикалық тапсырмалар орындалады, үй тапсырмалары ретінде видеожазбалар мен жеке жобалар беріледі. Бұл оқушылардың дербес оқу қабілетін дамытуға көмектеседі [9, 43–45 б.].

Рефлексия және өзін-өзі бағалау әдісі (Exit Ticket) арқылы оқушылар өз жетістіктерін саралап, кемшіліктерін түзетуге үйренеді. Мұғалім жауаптарды талдап, келесі сабақ жоспарын соған сай бейімдейді, бұл оқушылардың сын тұрғысынан ойлау және жауапкершілік қабілетін арттырады [5, p.134–150].

Заманауи әдістер мәдениетаралық компонентті қамтиды. Оқушылар ағылшын тілін тек тілді меңгеру үшін емес, сол тілдің мәдениетін түсіну, ұлттық және әлемдік құндылықтарды салыстыру арқылы меңгереді [10, p.29–31]. Ағылшын тілін оқытудағы мотивацияның маңызы ерекше. Қызықты тапсырмалар, интерактивті ойындар, топтық жобалар арқылы оқушылардың ішкі мотивациясы артады, тілге деген сенімдері нығайды [2, б. 67–73].

Сонымен қатар, заманауи ағылшын тілін оқыту әдістері оқушылардың шығармашылық және сыни тұрғыдан ойлау қабілеттерін дамытуды көздейді. Мысалы, Critical Thinking Tasks тапсырмалары арқылы оқушылар мәтіндерді талдап, салыстырып, қорытынды жасауға үйренеді. Мұндай тапсырмалар ақпаратты сұрыптау, дәлелдемелер келтіру және өз ойларын айқын жеткізу дағдыларын нығайтады [12, p.45–52].

Технологиялық интеграция қазіргі уақытта тіл үйретудің маңызды компоненті болып отыр. Виртуалды зертханалар, интерактивті тақталар, AR/VR қосымшалары оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырып, тілдік ортада тәжірибе жинауға мүмкіндік береді. Мысалы, VR арқылы оқушылар шетелдік музейлер мен қалаларды виртуалды түрде аралап, ағылшын тілінде сипаттау және талқылау дағдыларын дамытады [8, p.101–110].

Cooperative Learning әдісі топтық жұмысты және әлеуметтік қарым-қатынасты дамытуға бағытталған. Оқушылар әр түрлі тапсырмаларды бірігіп орындау арқылы бір-бірінен үйренеді, өз ойларын қорғауға және сынып ішінде тиімді байланыс орнатуға дағдыланады. Мысалы, «Debate Club» немесе «Problem-solving Challenge» секілді іс-шаралар арқылы оқушылар өз пікірін ағылшын тілінде нақты жеткізе алады [11, p.77–84].

Differentiated Instruction оқушының жеке қажеттіліктерін ескере отырып, жеке маршруттар арқылы білім беру жүйесін ұйымдастырады. Оқушылардың деңгейі, қызығушылықтары мен оқу стилі анықталып, жеке тапсырмалар, қосымша ресурстар және бейімделген бағалау әдістері ұсынылады. Бұл тәсіл әр оқушының оқу процесіне белсенді қатысуын қамтамасыз етеді [3, p.118–124].

Қорытынды

Қорытындылай келе, ағылшын тілін оқытудың заманауи әдістерін қолдану оқушылардың тілдік құзыреттілігін, шығармашылық және сыни ойлау қабілетін, дербес оқу дағдыларын дамытуға мүмкіндік береді. Коммуникативтік әдіс, CLIL технологиясы, жобалық және аралас оқыту, геймификация және цифрлық құралдарды үйлестіру оқыту тиімділігін арттырады. Мұғалім сабақта әр оқушының әлеуетін ашып, интерактивті, қызықты орта қалыптастыру арқылы білім беру процесін нәтижелі етеді [1, б. 45–52].

Әдебиеттер тізімі

  1. Құлжанова, Н. Шет тілін оқыту әдістемесінің теориялық негіздері. – Алматы: Рауан, 2018. – 245 б. [1, 45–52 б.]
  2. Бектурова, Г., Төлегенова, Л. Заманауи ағылшын тілі сабағындағы инновациялық әдістер. – Нұр-Сұлтан: Көкжиек, 2020. – 198 б. [2, 67–73 б.]
  3. Richards, J.C., Rodgers, T.S. Approaches and Methods in Language Teaching. – Cambridge University Press, 2019. – 285 p. [3, p.112–125]
  4. Nunan, D. Task-Based Language Teaching. – Cambridge: Cambridge University Press, 2015. – 278 p. [4, p.88–97]
  5. Harmer, J. The Practice of English Language Teaching. – Pearson Education, 2020. – 446 p. [5, p.134–150]
  6. Dudeney, G., Hockly, N. Digital Literacies: Research and Resources in Language Teaching. – London: Routledge, 2016. – 248 p. [6, p.59–66]
  7. Coyle, D., Hood, P., Marsh, D. CLIL: Content and Language Integrated Learning. – Cambridge University Press, 2017. – 184 p. [7, p.72–80]
  8. Тұрысбекова, А. Геймификация технологиясы арқылы шет тілін оқыту әдістемесі. // Педагогика және психология, №3(92). – Алматы, 2021. – 56–62 б. [8, 59–61 б.]
  9. Сейтова, А. Аралас оқыту (Blended Learning) технологиясының тиімділігі.Қазіргі білім беру: инновация және тәжірибе, №4. – Шымкент, 2022. – 41–47 б. [9, 43–45 б.]
  10. Nurzhanova, A. Modern Pedagogical Trends in English Teaching in Kazakhstan. // Journal of Language and Education Research, Vol.5, Issue 2. – Astana, 2023. – pp. 25–33. [10, p.29–31]
  11. Әдістемелік журналға мақала жариялаудың негізгі талаптары [Электронды ресурс] – [https://adisteme.kz/rules.html](https://adisteme.kz/rules.html)