Аннотация. Бұл мақалада оқушылардың білім сапасын арттырудың негізгі жолдары мен заманауи тәсілдері қарастырылады. Зерттеудің мақсаты – білім беру үдерісін тиімді жетілдіруге ықпал ететін педагогикалық жаңашылдықтар мен технологияларды талдау. Жұмыста талдау, салыстыру және тәжірибені жалпылау әдістері қолданылды. Негізгі бөлімде мұғалімнің білім сапасын көтерудегі шешуші рөлі, шығармашылық қабілеттерді дамытудың тиімді тәсілдері, оқытуды жаңа формацияға сәйкестендіру мәселелері баяндалады. Сонымен қатар, жеті модульдік оқыту, топтық жұмыс, формативті бағалау, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (АКТ) пайдалану және дарынды балалармен жұмыс істеу сияқты тәжірибелік жаңалықтар қарастырылады. Зерттеу нәтижелері білім сапасын көтерудің біртұтас тәсілі мұғалімнің кәсіби дамуы, оқыту процесіндегі инновациялар мен оқушының белсенді рөлін арттыруға негізделуі керек екенін көрсетеді. Қорытындыда білім беру жүйесіндегі жүйелі өзгерістердің қажеттілігі атап өтіледі.

Аннотация. В данной статье рассматриваются основные пути и современные подходы к повышению качества знаний учащихся. Цель исследования – анализ педагогических инноваций и технологий, способствующих эффективному совершенствованию образовательного процесса. В работе использованы методы анализа, сравнения и обобщения опыта. В основной части описывается решающая роль учителя в повышении качества знаний, эффективные методы развития творческих способностей, вопросы адаптации обучения к новым требованиям. Также рассматриваются такие практические новшества, как семи модульное обучение, групповая работа, формирующее оценивание, использование информационно-коммуникационных технологий (ИКТ) и работа с одаренными детьми. Результаты исследования показывают, что целостный подход к повышению качества знаний должен основываться на профессиональном развитии учителя, инновациях в учебном процессе и повышении активной роли учащегося. В заключении подчеркивается необходимость системных изменений в образовательной системе.

Abstract. This article examines the main ways and modern approaches to improving the quality of students' knowledge. The aim of the study is to analyze pedagogical innovations and technologies that contribute to the effective improvement of the educational process. The work uses methods of analysis, comparison and generalization of experience. The main part describes the crucial role of the teacher in improving the quality of knowledge, effective methods for developing creative abilities, and issues of adapting teaching to new requirements. Practical innovations such as the seven-module teaching, group work, formative assessment, the use of information and communication technologies (ICT), and work with gifted children are also considered. The research results show that a holistic approach to improving the quality of knowledge should be based on the professional development of the teacher, innovations in the educational process and increasing the active role of the student.

Кіріспе. Қазіргі білім беру жүйесі жаһандану мен технологиялық прогрестің талаптарына сай келетін жоғары білімді және шығармашылық ойлай алатын азаматтарды қалыптастыруға бағытталған. Бұл жағдайда оқушылардың білім сапасын арттыру – жан-жақты қарастырылатын педагогикалық мәселеге айналуда. Білім сапасы тек оқушының жеке табысымен ғана емес, сонымен бірге мұғалімнің кәсіби шеберлігімен, оқыту әдіснамасының заманауилығымен және білім беру ортасының тиімділігімен тікелей байланысты. Сондықтан білім сапасын көтерудің жолдарын талдау тек оқыту технологияларын ғана емес, сонымен қатар мұғалімнің тұлғасын, оқу процесінің философиясын және әлеуметтік-мәдени контексті қамтитын кешенді тәсілді талап етеді. Бұл мақаланың өзектілігі білім беру сапасын жаңартудың тиімді бағыттарын жүйелеу және олардың теориялық негіздерін айқындау қажеттілігінде жатыр.

Негізгі бөлім

1. Мұғалім – білім сапасын көтерудің шешуші факторы

Мұғалімнің рөлі тек білім беруші ретінде ғана емес, оқу процесінің ұйымдастырушысы, мотиваторы және оқушының шығармашылық серпінін тудырушысы ретінде өзгереді. Жаңа формация мұғалімі – бұл білім берудің барлық құралдарын меңгерген, үздіксіз өзін-өзі жетілдіруге ұмтылатын, рухани бай тұлға [1, б. 34]. Оның негізгі қасиеттеріне бәсекеге қабілеттілік, кәсіби шеберлік, жаңа ойлау жүйесін меңгеру қабілеті, оқушылармен ортақ тіл таба алу және жоғары деңгейдегі педагогтық шеберлік жатады. Мұғалімнің шығармашылығы сабақты түрлендіре білуде, оқушының жан дүниесіне терең сіңе білуде көрінеді.

2. Оқытудың инновациялық әдістері мен технологиялары

Білім сапасын арттыру үшін оқытудың дәстүрлі модельдерін жаңарту маңызды. Бұл бағыттағы тиімді тәсілдерге мыналар жатады:

1. Жеті модульдік оқыту: Бұл тәсіл оқушылардың белсенді рөлін арттырады, сыныпта «оқуды үйрететін» орта қалыптастырады. Модульдер оқушылардың өз бетінше ізденуіне, бірін-бірі оқытуына және кері байланысты жүзеге асыруына мүмкіндік береді.
2. Топтық жұмыс: Топтық жұмыстар оқушылардың өзара әрекеттесу, пікірталас жүргізу, жауапкершілікті бөлісу дағдыларын дамытады. Әр оқушының белгілі бір рөлді (басшы, хатшы, тәлімгер) атқаруы олардың қатысуын қамтамасыз етеді.
3. Формативті бағалау (бағалау арқылы оқыту): Бұл бағалау түрі оқушының даму динамикасын бақылауға және оқыту процесін дер кезінде түзетуге бағытталған. Оқушылармен критерийлерді бірлесіп құру, өзара және өзін-өзі бағалау олардың рефлексия қабілеттерін арттырады [2, с. 112].

3. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (АКТ) білім беруге интеграциялау

АКТ-ны оқытуға енгізу білім сапасын арттырудың өзекті бағыттарының бірі болып табылады. Интерактивті тақталар, мультимедиялық құралдар, онлайн-платформалар оқытуды көрнекі, динамикалық және танымдық қызығушылықты оятатын етеді. Мысалы, онлайн тесттер жүргізу уақытты үнемдейді, қағаз тұтынуды азайтады және оқушыға дереу кері байланыс алу мүмкіндігі береді. АКТ оқушылардың өз бетінше іздену, шығармашылық жобаларды орындау және әртүрлі ақпарат көздерімен жұмыс істеу дағдыларын дамытады.

4. Шығармашылық қабілеттерді дамыту және дарынды балалармен жұмыс

Білім сапасы тек академиялық біліммен шектелмейді, ол оқушының шығармашылық қабілеттерін дамытуды да қамтуы тиіс. Шығармашылық тапсырмаларды оқушының қабілеті мен қызығушылығына қарай дифференциялау, таңдауға мүмкіндік беру маңызды. Дарынды балалармен жұмыс жеке тұлғаға бағытталған тәсілді талап етеді. Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың айтуынша, «Дарынды тұлға – халқымыздың ең қымбат байлығы» [3]. Дарындылықты анықтау, оны дамытуға қолайлы жағдай жасау және мотивациялау – бұл қазіргі мектептің маңызды міндеттерінің бірі. Бұл процесте мұғалімнің мақсаты – баланың табиғи қабілетінің «тұпарын есекке айналдырмау», оны ынталандырып, дамыту жолында қолдау көрсету.

5. Оқушының белсенді рөлін арттыру және мотивация

Білім сапасының артуы тікелей оқушының өз оқу процесіне деген қатынасына байланысты. Оқушының өзін-өзі бағалауы мен рефлексиясы, алдына нақты мақсат қоюға үйрету, өз оқуын басқару дағдыларын қалыптастыру – мұның бәрі оның ішкі мотивациясын арттырады. Оқытуды мұғалім мен оқушының өзара шығармашылық қарым-қатынасы ретінде қабылдау, оқушыларға еркін таңдау мүмкіндігі беру (мысалы, тапсырма түрін таңдау) олардың белсенділігін арттырады. Ата-аналармен тығыз ынтымақтастық да оқушының жетістігіне ықпал ететін маңызды фактор болып табылады.

Қорытынды. Оқушылардың білім сапасын арттыру – бұл күрделі, көпқырлы міндет, ол тек оқу материалдарын жаңартумен шектелмейді. Бұл процесс мұғалімнің кәсіби дамуы мен жаңа педагогикалық ойлауына, оқытудың инновациялық әдістері мен технологияларын енгізуге, сонымен бірге оқушының өз оқуындағы белсенді және жауапты рөлін арттыруға негізделуі керек. Жеті модульдік тәсіл, топтық жұмыс, формативті бағалау, АКТ-ны интеграциялау және дарындылықты қолдау – бұл сапалы білім беруді құрудың тиімді құралдары. Сонымен қатар, білім беру жүйесінің жетістігі оның тұрақты өзгеруге, сын тұрғысынан қарауға және жаңа талаптарға икемделуге дайындығына тәуелді. Тек осындай кешенді тәсіл арқылы ғана жас ұрпақты заманауи әлемнің күрделі міндеттерін шеше алатын, білімді, сын тұрғысынан ойлайтын және шығармашылық қабілетті азаматтар ретінде дайындауға болады.

Әдебиеттер тізімі

1. Жумагулов, Б.С. Заманауи педагогика: теория мен тәжірибе. – Алматы: Білім, 2018. – 288 б.
2. Black, P., Wiliam, D. Inside the Black Box: Raising Standards Through Classroom Assessment // Phi Delta Kappan. – 1998. – Vol. 80, No. 2. – P. 139–148.
3. Назарбаев, Н.Ә. «Қазақстан-2050» Стратегиясы. – Астана, 2012.
4. Hattie, J. Visible Learning for Teachers: Maximizing Impact on Learning. – Routledge, 2012. – 280 p.
5. Әдістемелік журналға мақала жариялаудың негізгі талаптары [Электрондық ресурс] – https://adisteme.kz/rules.html