Аннотация қазақ тілінде

Бұл мақалада 5-сынып оқушыларына «Кәсіптер» тақырыбы бойынша ағылшын тілі сабағын жүргізудің әдістемелік әзірлемесі ұсынылады. Сабақтың мақсаты – оқушылардың тақырыптық лексикасын белсендіру, Present Simple шағының to be етістігінің қолданылуын бекіту және оқу, тыңдау, сөйлеу дағдыларын дамыту. Сабақта әдістемелік жағынан негізделген оқыту әдістері қолданылады: «Станциялар» саяхаты түріндегі тапсырмалар жүйесі, жұптық және топтық жұмыс, аудиовизуалды материалдар (бейне) және дидактикалық ойындар. Әзірлеме сабақтың барлық кезеңдерін: ұйымдастыру, сөздік жұмыс, грамматиканы бекіту, тәжірибелік қызмет, бағалау мен рефлексияны қамтиды. Берілген мақала мұғалімдерге сабақты тиімді жоспарлауға және оқушылардың танымдық белсенділігін арттыруға көмектеседі [1, 3, 5].

Аннотация на русском языке

В данной статье представлена методическая разработка урока английского языка на тему «Профессии» для учащихся 5 класса. Цель урока – активизация тематической лексики, закрепление употребления глагола to be в настоящем простом времени и развитие навыков чтения, аудирования и говорения. На уроке применяются методически обоснованные приемы обучения: система заданий в форме «Путешествия по станциям», парная и групповая работа, аудиовизуальные материалы (видео) и дидактические игры. Разработка охватывает все этапы урока: организационный момент, лексическую работу, закрепление грамматики, практическую деятельность, оценку и рефлексию. Представленная статья поможет учителям эффективно планировать урок и повышать познавательную активность учащихся [1, 3, 5].

Abstract in English

This article presents a methodological development of an English language lesson on the topic "Professions" for 5th-grade students. The aim of the lesson is to activate topic-specific vocabulary, consolidate the use of the verb 'to be' in the Present Simple tense, and develop reading, listening, and speaking skills. The lesson employs methodologically sound teaching techniques: a system of tasks in the form of a "Station Journey," pair and group work, audiovisual materials (video), and didactic games. The development covers all stages of the lesson: the organizational moment, vocabulary work, grammar consolidation, practical activities, assessment, and reflection. The provided article will assist teachers in effectively planning lessons and enhancing students' cognitive activity [1, 3, 5].

Кіріспе

Шет тілі сабағында «Кәсіптер» тақырыбы оқушыларды шынайы өмірмен таныстыру, олардың болашаққа деген көзқарасын қалыптастыру және тілді коммуникативтік құрал ретінде пайдалану дағдыларын дамыту үшін өте маңызды болып табылады. Бұл тақырып бойынша жұмыс әдетте 5-6 сыныптарда бастауыш білім беру сатысында енгізіледі және оқушылардың келешек мансаптары туралы алғашқы ойларын қалыптастыруға ықпал етеді [2, б. 34]. Бірақ деңгейлік сипаттағы дәстүрлі сабақ жоспарлары көбінесе оқушылардың белсенділігін жеткілікті түрде қамтымайды. Сондықтан заманауи педагогикалық тәжірибеде сабақты тартымды және нәтижелі ету үшін интерактивті әдістер мен ойын технологияларын қолдану талап етіледі. Осы мәселеге қарай, бұл мақалада 5-сынып оқушыларына арналған ағылшын тілі сабағын «Станциялар арқылы саяхат» форматында ұйымдастыру тәжірибесі ұсынылады. Бұл тәсіл оқушылардың танымдық белсенділігін арттыруға, сабақ процесіне қызығушылық тудыруға және әр түрлі оқу стильдеріне ие оқушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік береді. Сабақтың негізгі мақсаттары: лексикалық дағдыларды белсендіру («doctor», «teacher», «pilot» т.б.), «Present Simple» шағындағы «to be» етістігінің қолданылуын бекіту және оқу, тыңдау және сөйлеу дағдыларын жетілдіру. Сонымен қатар, сабақ тәрбиелік мақсаттарға да қол жеткізуге бағытталған: жұпта және топта жұмыс істеу арқылы өзара әрекеттесуді, өз күшіне сенімділікті, әртүрлі кәсіптердің қоғамдағы маңызын түсінуді дамыту.

Негізгі бөлім

Сабақтың дидактикалық және әдістемелік негіздемесіне келетін болсақ, оны ұйымдастырудың әр кезеңі оқу мақсаттарына қол жеткізу үшін мұқият ойластырылған. Бастапқыда оқушылардың сабаққа дайындығын қалыптастыру маңызды. Бұл ретте сабақ басындағы «речевая разминка» (сөйлеу жаттығуы) сәтті таңдалған. Мұндай жаттығу оқушыларды ағылшын тілі ортасына бейімдеуге және оқу қызметіне назарын аударуға көмектеседі. Келесі кезеңде бейнероликті көру арқылы жаңа тақырыпқа кіріспе жасалады, бұл танымдық қызығушылық тудырады. Басты лексикалық жұмыс тікелей аударма арқылы емес, контекст бойынша сөз мағынасын ашу арқылы жүргізіледі, бұл тілдік үйренудің тиімді әдістерінің бірі болып табылады [4, б. 89]. Мысалы, «Mixed sentences» (Аралас сөйлемдер) тапсырмасында оқушылар кәсіп атауларын олардың сипаттамасымен сәйкестендіреді, бұл сөздің мағынасын саналы түрде түсінуге ықпал етеді.

Грамматикалық компонент – «to be» етістігінің қолданылуын бекіту – «Broken Bridges» (Сынық көпірлер) тапсырмасы арқылы ойын форматында жүзеге асырылады. Бұл тапсырма қарапайым, бірақ оқушылардың алған теориялық білімін практикада қолдануға мүмкіндік береді. Сабақтың ортасында динамикалық пауза ретінде бейнені қолдану оқушылардың шаршауын болдырмай, олардың назарын сабаққа одан әрі аударуға мүмкіндік береді, бұл жасөспірімдерді оқыту психологиясының талаптарына сәйкес келеді.

Сабақтың іргелі бөлігі тәжірибелік қызмет болып табылады. Бұл жерде бірнеше тапсырмалар кезектеседі: «Lost Answers» (Жоғалған жауаптар), «Scrambled word» (Араласқан сөздер) және «Riddles» (Жаңылтпаштар). Бұл тапсырмалардың әрқайсысы танымдық белсенділіктің әртүрлі деңгейлерін қамтиды – есте сақтаудан («Scrambled word») түсіну мен қолдануға дейін («Riddles»). Әсіресе, «Riddles» тапсырмасы маңызды, өйткені ол оқушыларды қысқа мәтінді талдауға және логикалық ойлауға үйретеді. Сабақтың шығармашылық кезеңі «Station “About you”» болып табылады, онда оқушылар «Venn diagram» (Венн диаграммасы) толтыру арқылы өз болашақ кәсібі туралы ойлануға мүмкіндік алады. Бұл тапсырма жеке басын құрметтеу принципіне сәйкес, әр оқушының жеке пікірін білдіруге мүмкіндік береді және шынайы сөйлеу жағдайын жасайды.

Үй тапсырмасы ретінде эссе жазу ұсынылады, бұл жазу дағдыларын дамытуға және ойды жүйелеуге ықпал етеді. Сабақты қорытындылау «Reflection» (Рефлексия) кезеңінде жүреді, мұнда оқушылар «Tree of success» (Сәттілік ағашы) әдісі арқылы өз жетістіктерін бағалайды. Бұл оқушылардың өз білімін бағалау (self-assessment) дағдыларын қалыптастыруға көмектеседі, бұл заманауи білім берудің маңызды талабы болып табылады [3, б. 112].

Жалпы алғанда, сабақтың барлық элементтері когнитивтік, коммуникативтік және тәрбиелік мақсаттарды іске асыруға бағытталған. Оқытудың әр түрлі әдістері мен формалары (жеке, жұптық, топтық) оқушылардың жеке ерекшеліктерін ескеруге мүмкіндік береді. Алайда, мұндай сабақты ұйымдастыру мұғалімнен мұқият дайындықты талап етеді: барлық станцияларға арналған материалдарды әзірлеу, техникалық құралдарды (проектор, экран) тексеру, уақытты дәл бөлу.

Қорытынды

Ұсынылған «Кәсіптер» тақырыбы бойынша сабақ әзірлемесі 5-сынып оқушыларының жасына және оқу деңгейіне сәйкес келетін жүйелі, дидактикалық жағынан негізделген тәсілді көрсетеді. «Станциялар арқылы саяхат» форматы сабақтың құрылымын анық етіп қойған жоқ, сонымен бірге оны икемді және оқушылар үшін тартымды етеді. Жаңа лексиканы енгізу мен бекіту, грамматикалық құрылымды қолдану, сөйлеу дағдыларын дамыту сияқты негізгі оқу мақсаттары ойын элементтері мен интерактивті тапсырмалар арқығы толығымен іске асырылады. Бұл сабақ модельі оқушылардың белсенді қатысуын қамтамасыз етеді, бірлескен жұмыс істеу дағдыларын дамытады және ағылшын тілін оқуға деген оң көзқарасты қалыптастырады. Бұл әзірлемені оқытушылар олардың өз білім беру контекстеріне бейімдеп пайдалана алады. Болашақта бұл модельді басқа лексикалық тақырыптарға (тамақ, отбасы, спорт) бейімдеуге болады. Сондай-ақ, цифрлық құралдарды (интерактивті тақталарға арналған қосымшалар, онлайн квиздар) кеңірек қолдану сабақтың интерактивтілігін одан әрі арттыра алады. Осылайша, жобаланған сабақ оқушылардың танымдық қызығушылығын арттыра отырып, тиімді тіл үйренуге қол жеткізуге мүмкіндік беретін құнды әдістемелік ресурс болып табылады.

Әдебиеттер тізімі

1. Рогова Г.В., Верещагина И.Н. Методика обучения английскому языку на начальном этапе в средней школе / Г. В. Рогова, И. Н. Верещагина. – М.: Просвещение, 2018. – 232 с.
2. Жетписбаева Б.А., Сарбасова А.К. Шет тілі сабағында коммуникативтік тәсілдерді қолдану / Б. А. Жетписбаева, А. К. Сарбасова. – Алматы: Білім, 2019. – 145 б.
3. Harmer, J. The Practice of English Language Teaching / J. Harmer. – 5th ed. – Harlow: Pearson Longman, 2015. – 446 p.
4. Щукин А.Н. Обучение иностранным языкам: Теория и практика / А. Н. Щукин. – М.: Филоматис, 2019. – 480 с.
5. Scrivener, J. Learning Teaching: The Essential Guide to English Language Teaching / J. Scrivener. – 3rd ed. – Macmillan Education, 2011. – 416 p.
6. «Ағылшын тілі мектепте» республикалық әдістемелік журналы. – 2022-2024 жж.
7. Әдістемелік журналға мақала жариялаудың негізгі талаптары [Электронды ресурс] – https://adisteme.kz/trebovaniia-k-oformleniiu-stati.html