Құндылықтар жүйесінде білімді бәрінен жоғары қоятын ұлт қана жетістікке жететіні белгілі.Сондықтан бәсекеге қабілетті ұрпақты тәрбиелеу рухани жаңғыру талаптарын басшылыққа ала отырып, олардың санасына ұлттық құндылықтарды сіңіре отырып, ХХІ ғасырға лайықты тұлғаны қалыптастырудың басты міндеті болып табылады.Құндылықтар жүйесінде білімді бәрінен жоғары қоятын ұлт қана табысқа жетеді-Елбасының дана пікірі жастар үшін өмірлік қағидатқа айналуға тиіс!

"Өмір өзгеруі тиіс және ол тарихтың қойнауына көміліп қалады" - біздің басты міндетіміз-адал еңбек ету ,кәсіби жетілу және білім мен ғылымға ұмтылу.Бала-біздің болашағымыз.Мәңгілік ел жолындағы барлық жақсылықтар балаларға арналуы тиіс, сол арқылы біз жарқын болашағымыздың негізін қалаймыз.

"Бүгінде талантты,жігерлі, өзіне сенетін, арманға бай және оларды жүзеге асыруға ерік-жігері бар адамдардың уақыты келді", - деді Мемлекет басшысы Н.Ә.Назарбаев.

"Мәңгілік Ел-Қазақстанның ұлы әні, Рухани жаңғырудан басталады".Рухани жаңғыру - ұлттық жаңғырудың ұлттық мүмкіндігі.Өмірі ұлттық өрлеуді өзегіне айналдырған халықтың жарқын болашағы бүгінгі балабақшадағы біздің әрбір қызметімізден басталады.

Мектепке дейінгі білім беру жүйесі ғасырлар бойы күрделі жолдан өтті. Осы 100 жыл ішінде елдің мәдени және әлеуметтік –экономикалық дамуымен қатар мектепке дейінгі білім беру саласы да үздіксіз дамыды.Кеңес өкіметі орнағаннан кейінгі елдің әлеуметтік жағдайы жақсарту үшін осы саланың дамуы мен өркендеуіне үлкен бетбұрыс жасалды.Бұл кезеңде Қазақстан үшін мектепке дейінгі қоғамдық тәрбиені дамыту мәселесі маңызды болды, өткен кезең, ең алдымен, әйелдерді босатумен және өмір бойы мал шаруашылығымен айналысатын халықты отырықшы қоныстандыру жағдайында оларды қоғамдық өмірге тартумен байланысты саяси маңызы бар жұмыспен тұспа-тұс келді.

Деректер бойынша Қазақстандағы алғашқы балабақшалар Верный (қазіргі Алматы) қаласында, Семей,Орал,Қызылорда қалаларында 1917 жылдан бастап балалар алаңдары мен мектепке дейінгі киіз үйлер түрінде ашылған, ал 1921 жылы олардың саны 115 болған. Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында еліміздегі балабақшалардың саны артты. Мысалы ,егер 1941 жылы балабақшалар саны 521 болса, 1945 жылы балабақшалар саны 25721 болса, 1945 жылы балабақшалар саны 705 болса, балалар саны 42972-ге жетті.

Бұл сол жылдардағы қатал әскери жағдайға қарамастан, мемлекеттің балаларға ұқыпты және ыстық қамқорлығын көрсетеді.

Әрине,соғыс уақытына байланысты қазіргі заманғы жылы ғимарат,жұмсақ төсек ,уақтылы құнарлы тамақ болмағаны белгілі ,бірақ бұл бейімделген, жабдықталған балабақшада балаларға қамқорлық жасалып, қамқорлық жасалды, бұл олардың аналарының соғыс жылдарында елдің азаматтығы мен болашағы үшін жұмыс істеуіне ықпал етті, ал балалар соғыстың салдарынан іштерін ашпай аман қалды.

Кешегі нарықтық экономикаға өту оңай болған жоқ.Әр түрлі өндірістер жұмысын тоқтатып, ел ішінде жаппай жұмыссыздық тудырды.Ауылда-БАҚ, мәдениет үйі, кітапхана, қасиетті шаңырақ құлағаннан кейін құлай бастады.Бұл әсіресе жұмысы осы салаға байланысты адамдар үшін ауыр.Бұл үйде көптеген жылдар бойы жұмыс істеген және кешегі күнге дейін өзінің екінші үйі ретінде бағаланған бақтың бір сәтте тоқтап қалуынан жүрегі ауырды.Сақтағысы келетіндер дайын әлемді құртудан қорықты.

Біздің барлық мейірімділігіміз балаларға арналған.Балабақша-баланың алғашқы қоғамдық ортасы.Ең басты баспалдақ-адамның балалық шағы.Сондықтан мектепке дейінгі тәрбиеде мен қоғам алдында тәрбиеленушілердің жеке басын өмірде қалыптастыру үшін үлкен жауапкершілікті сезінемін.

Ата-ана-баланың бас мұғалімі.Ананың нәзіктігі өмірге алғашқы қадамнан бастап, баланы күн сияқты жылы құшаққа алу үшін саналы тәрбиеші болуы керек.Тәрбиенің басты мақсаты-балаларды еңбекке баулу.Бұл өз балаларын күнделікті өмірде көмекшілерге қалай айналдыруға,оларды еңбекке немесе Соқыр ана махаббатына үйретуге,балаларын жұмысқа деген қамқорлықтан алшақтатуға және өзін отбасылық қызметші етуге байланысты .Мұндай жағдайда балалар біздің қоғамға жат жалқау жұмыс істегісі келмейді.Ана барлық жағдайды отбасында тәрбиеленген балалардың көпшілігі, анасына риза емес.Бұл мейірімділіктің анасы емес ,ол өзі үшін қызмет етіп, баланы жұмыс істеуге мәжбүрлемегені үшін кінәлі.

Балаға ұнайды емес хладнокровие ата-аналар тарапынан емес,мейірімділік пен зейінділік.Бірақ балаларға әсер ететіндерін айтқан ата-аналар да қателеседі.Бұл мінез-құлықтың анасы- ананы балалар әлсіз және дәрменсіз деп бағалайды.Көптеген отбасыларда ата-аналардың соқыр сезімдеріне негізделген махаббат қатынастары болған және әлі де бар.Әсіресе балаларды шамадан тыс еркелететін аналар мен әжелер өздерінің орынсыз талаптарын балалардың өздеріне ешқандай талап қоймастан орындайды, бірақ олар үшін бәрін өздері жасайды.Бала талап ететін барлық нәрсе әрқашан дұрыс болып көрінеді, бәрі оның айтылуымен жасалады.Осылайша ата-анасын қалай құрметтеу керектігін білмейтін өзімшіл, тыныш адам тәрбиеленеді.

Балабақшаға дейін отбасындағы тәрбие туралы тағы да айтқым келеді.

Қазақ халқы, тіпті жазу деңгейі жоғары болмаса да, ауызша түрде өмірдің түрлі жақтарын бейнелеген, оларда қоғам өміріне, арман мүдделеріне көзқарастарды бейнелеген, өмір кезеңінде алынған тәжірибені, ұлы тұлғалардың астарлы әңгімелерін,әдептілік әліппесін және тіпті өмірді жеткізген ол бір ұрпақтан екінші ұрпаққа өтуге қабілетті болды. "Ойлар соңына дейін жеткен жоқ" - адам баласын құпияны, әр заттың мәнін,құбылысты ашуға Жетелеген қазақ данышпандары осылай айтқан.Шындықты дұрыс көрсететін "тірі" сөздер оқу процесінде қолданылды.Осыған байланысты Бауыржан Момышұлының халқымыздың ұлы екенін еске аламыз.

"Мен жаудан да,даудан да қорықпадым.Мен бесігі жоқ, балалары жоқ елден қорықпаймын.Екінші немересіне ертегі айтатын әже азаяды деп қорқамын.Үшіншіден, дәмді, дәстүрді құрметтемейтін балалар өседі.Оның қолында қылышы болды, ол оны құлатуға дайын болды.Кітапты қолына алмайды.Оқитын бала жоқ, сабақ беретін әже жоқ, әке жоқ", - деді ол.Бұл сұрақ бүгінде бәрімізді алаңдатады.

Сондықтан,егер қазақ халқының этикалық психологиялық, философиялық пайымдаулары, ережелер нормалары өмір сүру, тәрбие саласына енгізілсе, жақсы болар еді деп ойлаймын.

Ұлы дана ойшылдар Дархан даланың әжесі Абай Зерені, ал Шоқан Айған әжесінің даналығын өсіргені белгілі.- Мен білмеймін, - деді ол.

Балабақша-бұл бала үшін бақыт сатысы.Бұл мекеме кішкентай жолағы бар ата-аналарға белгілі.Мемлекет, кәсіподақ бүкіл қоғамның кішкентай балалар мен сәбилердің көбірек балабақшаларда тәрбиеленуіне және оларға жақсы және қызықты болуына, барлық әйелдер қоғамдастығының өз іс-әрекеттерімен дем алып, мәдени өмір сүруіне мүмкіндік беру үшін барлық жағдайды жасайтындығына көз жеткізеді.Балабақшадағы балаларды тәрбиелеудің және күн тәртібінің ең тиімді және ұтымды түрлері: таза ауада болу күніне 4-5 сағаттан астам күндізгі ұйқы күніне үш-төрт рет тамақтану,жаттығулар,ойындар,жаттығулар,спорт қатты сақталады.Балалармен жұмыс жасаудың ішінде әртүрлі ойындарға үлкен мән беріледі.

"Ойын баланың өміріне есік ашады, оның шығармашылық қабілеттерін дамытады, ойынсыз ақыл - ойды қалыптастыру мүмкін емес", - дейді В.А. Сухомлинский.Ойын терпимы ,тапқырлықтарын көрсетуде,тапқыр болды,мұқият, білуге құмар,тапқырлықтарын көрсетуде біз басқа сапалы қасиеттерді қалыптастырудың тиімді әдістерін әзірлейміз.Себебі ойын барысында біз ойынның маңызды және мағыналы істердің қалай пайда болатынын байқаймыз.

Біз ойынның таңғажайып,адамның ақыл-ойын дамытатын, қызықты және қызықты қиял екеніне көз жеткіздік.

Халық даналығы: "ойнай алмайсың, ойлана алмайсың" дейді. "Ойында озып, өмірде алда".Осы сөздердің құпияларына тоқтала отырып, біз 3-5 жастағы балаларға ойын сөйлеу, достармен қарым-қатынас жасау және олардың мінез-құлқын дұрыс қалыптастыруда үлкен көмек көрсетеміз.Алғашқы күндерден бастап баланың танымын дамыту барысында оқыту мен тәрбиелеу негізін қалыптастырудың мақсаты ойын әрекеті, яғни ойын баланың жетекші қызметі болып табылады.Яғни, Бағдарлама талаптарына сәйкес оқу, тәрбие жұмысын ұйымдастыра отырып, біз баланың логикалық ойлауын арттыру үшін жағдай жасаймыз.

Балабақшадағы оқу-тәрбие жұмысында балалардың сөйлеуін дамытуға,сөздік қорын дамытуға, ауызша сөйлеуді үйретуге, үйренген сөздерді қолдана білуге ерекше көңіл бөлінеді.

Біз балалармен сөздік жұмыс жүргіземіз ,оларды қоршаған заттармен таныстырамыз,олардың қасиеттері мен түсі мен пішінін ажырата білуге, өмірдегі, қоршаған ортадағы әртүрлі құбылыстар туралы түсініктерді дамытуға, тілде белсенді сөйлесуге үйретеміз.

Тәрбиешінің басты міндеті-мектеп жасына дейінгі балалардың сөздік қорын дамыту.Балалардың сөздік қорын дамыту; жаңа сөздерді меңгеру,үйренген сөздерді меңгеру,үйренген сөздерді бекіту, анықтау және байыту.

Қорытынды

Тәуелсіз елдің мәңгілігі болашақ ұрпақтың қолында. Балабақша еліміздің мақтанышы болу үшін болашақ ұрпақты тәрбиелеуде маңызды рөл атқарады.Балабақша қызметкерлерінің басты міндеті-заманауи талаптарға сәйкес жан-жақты шығармашылықпен дамыған,өзінің жақсы жақтарын көрсете отырып,өз пікірін ашық білдіретін ұрпақты тәрбиелеу деп санаймын.