Кілт сөздер: коммуникативтік тәсіл, оқыту іс-әрекеті, лексикалық бірліктер.

Ағылшын тілінде сөйлеуді үйрену үшін белгілі бір жүйе керектігі сөзсіз. Қойылған талаптар мен міндеттерді барынша толық шешуге мүмкіндік беретін ағылшын тілін оқыту әдістемесі қажет, атап айтқанда: оқылатын тілде оқу, сөйлеуді есту, сөйлеу және жазу дағдыларын меңгеру. Оның басты қағидасы - сабақта оқылатын лексикалық бірліктер мен грамматикалық құрылымдарды ауызша да, жазбаша да қолдану болып табылады. Ағылшын тілін оқытудың осы заманауи әдістемесінің принциптеріне сәйкес әзірленген барлық сабақтарды мүмкіндігінше шет тілінде немесе ана тілін ең аз қосу арқылы біріктіруге болады. Сонымен қатар, мұғалім оқушыларды тек бағыттайды, оларға сұрақтар қояды және коммуникативті жағдай жасайды.

          Оқытудың коммуникативтік әдісінің технологиясы - қарым - қатынас негізінде оқыту және нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді. Қарым-қатынас негізінде оқыту - шетел тілін оқытудың барлық қарқынды әдістерінің мәні болып табылады. Шетел тілдерін коммуникативтік оқыту іс-әрекет сипатында болады, өйткені тілдік қарым-қатынас сөйлеу қызметі арқылы жүзеге асырылады, ол өз кезегінде, қарым-қатынас жасайтын адамдардың "әлеуметтік өзара іс-қимылы" жағдайында нәтижелі адам қызметінің міндеттерін шешуге қызмет етеді. Айта кету керек, бұл әдістеме мектепте шет тілін оқыту негізіне алынған. Дегенмен, классикалық мектептің кейбір тәсілдері әлі күнге дейін қолданылады. Мысалы, мұғалімдер бүгінгі күнге дейін өз оқушыларымен ағылшын тілі теориясын білімдерімен бөлісіп, грамматика мен лексиканы меңгеруге жазбаша жаттығулар жасайды.

          Белгілі ресейлік лингвист, шет тілді білім беру әдістемесі саласындағы маман  Е. И. Пассов "коммуникативтік әдіс оқыту процесі коммуникация процесінің үлгісі болып табылатынына негізделген" деп айтып өткен. Е. И. Пассов өзінің "шет тілді білім берудің коммуникативтік теориясы мен технологиясы негіздері" атты кітабында сөйлеуді оқытудағы коммуникативтік әдісті егжей-тегжейлі қарастыра отырып, осы әдістің 4 белгісін көрсетеді.

    Біріншіден, бұл әдіс дифференциялықпен сипатталады, ол осы әдістің әрбір қабылдауы белгілі бір мақсатқа қол жеткізу құралы болып табылады; мұндай мақсат сөйлеу қызметінің қандай да бір түрін жасай білу болып табылады.

       Екінші маңызды белгі-бұл әдістің оқыту шарттарынан тәуелсіздігі. Бұл белгінің мәні тәсіл тактика емес, оқыту стратегиясын анықтайды, сәйкесінше оны таңдау тілге, қарым-қатынас сатысына және т. б. байланысты бола алмайды.

    Үшіншіден, әдіске кіретін принциптердің жиынтығы есебінен қол жеткізілетін сөйлеу қызметін оқытудың барлық жақтарын қамту қабілеті.

     Төртінші белгі әдіс бойынша негізгі өзектің болуы немесе М. В. Ляховицкий айтқандай, "басты әдістемелік есепті шешудің басым идеясы". Басты идеяның болуы қағидаттарға функционалдық негізделген болуға мүмкіндік береді. Және бұл идея - оқытудың коммуникативтілігі.

          Оқытудың коммуникативтік әдісі кезінде барлық жаттығулар сөйлеу сипаты бойынша болуы тиіс. Шартты - сөйлеу жаттығулары-бұл дағдыны қалыптастыру үшін арнайы ұйымдастырылған жаттығулар. Олар үшін лексикалық бірліктердің біртектес қайталануы, уақыт бойынша ажырамауы тән.Сөйлеу жаттығуларына оқушылардың сөйлеу тапсырмасын шешуі тән. Олар мәтінді қайта баяндау, суреттерді, адамдарды, заттарды сипаттау кезінде, қандай да бір оқиғаларға түсініктеме беру үшін, өз бағасын айту және қандай да бір фактіге қарым-қатынас жасау үшін пайдаланылады.

      Сондай - ақ, оқушыларға тілді өзінің тікелей функциясы - ой қалыптастыру мен тұжырымдауда пайдалана отырып, мәселелерді шешу және ойлау мүмкіндігін беру маңызды.Сондықтан, қарым-қатынасқа шынайы коммуникативтік оқытуды іске асыру үшін оқушыларға тапсырмаларды сөйлеу міндеті ретінде ұсыну қажет.

      Коммуникативтік әдіс коммуникация процесіне оқыту процесін жеңілдету болып табылады, дәлірек айтқанда, ол оқыту процесі қарым-қатынас процесінің үлгісі болып табылады, бірақ коммуникацияның нақты процесіне ұқсас негізгі параметрлері бойынша барабар.

       Шет тілінде сөйлеуге оқытудың коммуникативтік әдісіне қатысты жоғарыда айтылғандардың барлығы бұл жағдайда оқу пәні сөйлеу қызметі болып табылады . Бұл әдіс - сөйлеу қабілеті және оларды дәйекті қалыптастыру үшін жаттығулар ұсынылуымен айқын көрінеді. Осының бәрі өз кезегінде . И. Пассов сөйлеуге оқытудың коммуникативтік әдісі шет тілдерін оқытудың іс-әрекеттік түрін білдіреді деп айтуға негіз береді.

    Жоғарыда айтылғандарды негізге ала отырып, коммуникативтік оқыту процесінде қажет деген қорытынды жасауға болады, өйткені коммуникативтік қарым-қатынас әрбір оқушының даралығын есепке алу, оқыту процесінің тілдік бағытталуында, оқыту функционалдығындағы көрініс, қарым-қатынастың жағдаяттылығы, оқыту процесінің тұрақты жаңалығы.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Пассов. Е. И. Шетел тілін оқытудың коммуникативтік әдісі..
М., 1985. 
2. Пассов. Е. И. Шетел тілін оқытудың коммуникативтік әдісі.
М.: Ағарту, 1991.