Рубрика: Білім берудің негіздері

Тәуелсіздік жылдарында еліміз екі процесті – саяси реформа мен экономикалық жаңғыруды қатар жүргізіп, белгілі бір нәтижеге жетті, қазіргі уақытта жаңа тарихи кезеңге – Рухани жаңғыру кезеңіне аяқ басты. Рухани жаңғыру бізден ұлттық санамызды қалыптап, бәсекеге қабілетті болып, кез-келген мәселеге прагматистік тұрғыдан келуді, жалпы алғанда ұлттық бірегейлігімізді сақтай отырып дамуымызды талап етеді. Рухани жаңғырудың ең басты шарты – «білімді, көзі ашық, көкірегі ояу болуға ұмтылу» Өйткені, ҚР Президенті «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты Бағдарламалық мақаласында атап көрсеткендей, «табысты болудың ең іргелі басты факторы білім екенін әрқайсысымыз терең түсінуіміз керек… Себебі, құндылықтар жүйесінде білімді бәрінен биік қоятын ұлт қана табысқа жетеді». Бұл жерде әңгіме еліміздің болашағы туралы. Оның ертеңі – жас ұрпақтың қолында. Бүгінгі жас ұрпақ, болашақ маман Қазақстан Республикасы «Білім туралы» Заңының 8-бабында көрсетілген міндеттер бойынша: «Ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтарды игеріп, ғылым мен практика жетістіктеріне негізделген білім алулары керек». Ендеше, біздің ұстаздарымыз оқытудың жаңа технологияларын енгізіп, білім беруді ақпараттандырып, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу арқылы оқытуды сауатты, сапалы жүзеге асырып, мамандардың кәсіби құзіреттілігін қалыптастырғанда ғана қоғамымыздың дамуына елеулі үлес қоса алады. Бұл істердің барлығын жүзеге асыратын еліміздің ұстаздар қауымы. Ендеше, бүгінгі ұстаздар қауымына қойылатын талап та жоғары болмақ. Олар жан-жақты, әлемдегі жаңалықтардан мағлұматы бар, үнемі шығармашылық ізденістегі, кәсіби біліктілігін шыңдайтын жеке көзқарасы бар, соны қорғай білетін жігерлі тұлға, зерттеушілік қабілеті бар, білімді де білікті, көп оқитын, көп тоқитын, білімін күнделікті ісіне шебер қолдана білетін, өзінің оқушысын өз бетінше білім алуға баулитын кәсіби маман иесі болуы керек. Бұл өмір талабы. Ұстазда ұйымдастырушылық, құрылымдылық, бейімділік, сараптамалық қабілеттердің де болуы шарт.
Жаңартылған білім берудің маңыздылығы – оқушы тұлғасының үйлесімді қолайлы білім беру ортасын құра отырып сын тұрғысынан ойлау, зерттеу жұмыстарын жүргізу, тәжірибе жасау, АКТны қолдану, коммуникативті қарымқатынасқа түсу, жеке, жұппен, топта жұмыс жасай білу, функционалды сауаттылықты, шығармашылықты қолдана білуді және оны тиімді жүзеге асыру үшін қажетті тиімді оқыту әдіс-тәсілдерді курс барысында ұғындық. Жаңартылған білім беру бағдарламасының ерекшелігі спиральді қағидатпен берілуі. Спиральділік қағидаты бойынша құрылған оқу бағдарламасы Джером Брунердің «Білім беру үдерісі» (1960) атты еңбегінде қарастырылған танымдық теорияға негізделеді. Оған оқу мақсаттарын зерделей отырып тапсырмаларды, сабақтарды құрастыру барысында көз жеткіздік. Бағалау жүйесі де түбегейлі өзгеріске ұшырап, критериалды бағалау жүйесіне өтеді. Критериалды бағалау кезінде оқушылардың үлгерімі алдын ала белгіленген критерийлердің нақты жиынтығымен өлшенеді. Оқушылардың пән бойынша үлгерімі екі тәсілмен бағаланады: қалыптастырушы бағалау және жиынтық бағалау. Баланың жан-жақты ізденуіне ынталандырады. Бұл бағалау жүйесінің артықшылығы, баланың ойлау қабілетін дамытып, ғылыммен айналасуға ықыласын туғызады. Кеңестік заманнан қалған бес балдық бағалау жүйесі жойылды. Қалыптастырушы бағалау күнделікті оқыту мен оқу үрдісінің ажырамас бөлігі болып табылады және тоқсан бойы жүйелі түрде өткізіледі. Қалыптастырушы бағалау үздіксіз жүргізіле отырып, оқушылар мен мұғалім арасындағы кері байланысты қамтамасыз етеді және балл немесе баға қоймастан оқу үрдісін түзетіп отыруға мүмкіндк береді. Жиынтық бағалау оқу бағдарламасының бөлімдерін (ортақ тақырыптарын және белгілі бір) оқу кезеңін (тоқсан, оқу жылы, орта білім деңгейі) аяқтаған оқушының үлгерім туралы ақпарат алу мақсатында балл және баға қою арқылы өткізіледі. Қалыптастырушы бағалау және жиынтық бағалау барлық пәндер бойынша қолданылады. Критериалды бағалау жүйесі Филиппин, Сингапур, Жапония, Франция, Финляндия сынды дамыған елдерде пайдаланылады. Кіріктірілген білім беру бағдарламасында қазақ тілі пәнінің берілу жайы да өзгеше. Бағдарлама оқушының төрт тілдік дағдысын: тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылымды жетілдіруге бағытталған. Бұл төрт дағды оқу жоспарында «Шиыршық әдісімен» орналастырылған және бір-бірімен тығыз байланысты. Айталық, қарапайымнан күрделіге қарай шиыршық бойымен дамып, өрлей түскені жай ауызекі тілде ғана ойын жеткізуден, күрделі мәтіндер құра білу дағдылары шыңдалып, тілдік құзыреттіліктері шыңдала түседі. Бүкіл әлемде білім беру жүйелерінің келешек ұрпаққа қандай білім беретіні туралы мәселе қайта қаралуда. Осы мәселе аясында «Балалар ХХІ ғасырда табысты болу үшін нені оқыту керек?» және «Оқытудың тиімді әдістері қандай?» деген сияқты негізгі сауалдар туындайды. Бұл сауалдар оқу бағдарламасымен және оқу бағдарламасын жүзеге асыруда пайдаланылатын педагогикалық әдістемелермен тығыз байланысты. Қарқынды жаһандану, сондай-ақ, ұлттық экономикаға да ықпал етуде және қазіргі уақытта экономикалық дамуды қамтамасыз етуге бағытталған халықаралық бәсекелестік артты. Білім беру жүйесін жаңартуға арналған бұл экономикалық дәлелдерге қоса, қазіргі жиырма бірінші ғасырда басқа да негіздер бар: байланысқа бейімділікті арттыру, әлеуметтік өзгерістер, ауа райының өзгеруімен байланысты мәселелер, бүкіл әлемдегі халықтың қарқынды өсуі, заманауи әлеммен өзара табысты байланысу үшін қажетті және келешек күннің әлемімен өзара байланысу үшін қажетті дағдыларды қазіргі таңдағы мектеп жасөспірімдері талап ететін шектеулі ресурстарға деген сұраныстың өсуі. Сондықтан оларға заманауи бағдарламалар мен оқыту әдістемелерін, білікті мамандар ұсыну маңызды. Орта білім жүйесінде жалпы білім беретін мектептерді Назарбаев зияткерлік мектептеріндегі оқыту деңгейінежеткізу керек. Мектеп бітіруші түлектері қазақ, орыс және ағылшын тілдерін білуге тиіс. Оларды оқыту нәтижесі оқушылардың сындарлы ойлау, өзіндік ізденіс пен ақпаратты терең талдау машығын игеру болуға тиіс» деп атап көрсеткеніндей, қазіргі таңда елімізде жаппай білім беру мазмұны жаңартылуда. Жаңартылған бағдарлама бойынша әлемдік білім беру жүйесі бәсекеге қабілеттілікке қарай білім алушыны баулу, қоғамнан өз орнын таба білетіндей сапалы маман болуына бағытталынған. Ал осы уақытқа дейін біздің елімізде жалпы білім беретін мектептерде білім алушылар күтілетін нәтижеге көз жеткізбей, түрлі әсер етуші факторлар ықпалымен мамандық таңдап, ақыр соңында сол оқыған мамандықтары бойынша жұмысқа тартыла алмай отырғаны бәрімізге белгілі. Орта білім мазмұнын жаңарту аясында әзірленген оқу бағдарламалары оқушылардың бір сыныптан екінші сыныпқа өтуі кезінде білімі мен дағдылары қайталанып тексеріліп отыратын спиральділік қағидаты бойынша құрылған оқу бағдарламасы моделіне негізделген. Оқу үдерісінің алға ілгерілеуі айқан көрінуі үшін, оқу мақсаттары өзара тоғысқан бөліктер мен бағыттарға біріктірілген. Айталық, қарапайымнан күрделіге қарай шиыршық бойымен өрлей түскені жай эссе жазудан әңгіме тіпті повесть жаза алатындай дағдыға ие болып, тілдік құзыреттіліктері шыңдала түседі. Мұғалімдердің пайдаланатын оқыту әдісі оқушыларды оқытудың ең жоғары стандарттарын қамтамасыз ету үшін маңызды. Осы орайда жаңа бағдарламаны меңгеру барысында ерекше есте қалған мына әдіс-тәсілдер сабақтың тиімді өтуіне, оқушы бойында қажетті 4 дағдыны (тыңдалым, айтылым, жазылым, оқылым) қалыптастыруға ықпал ететіні сөзсіз: «Қабырғадағы роль», «Ыстық орындық», «Пікірлер сызығы», «Саналылық аллеясы», «5 сұрақ, 5 жауап», «5 қадам», «Драма әдісі», «Маңыздылық аймағы», графикалық органайзерлер – «Дара диаграмма», «Қос диаграмма», «Оқиға тауы», «Хикая картасы», «Стоп кадр» т.б
Мұғалімдер пайдаланатын әдіс оқудың тиімділігіне елеулі әсерін тигізеді. Педагогикалық әдістерді жетілдірмей тұрып, оқу бағдарламасын өзгерту білім беру стандарттарына қатысты реформалау шараларының мүмкіндіктерін және нәтижелілігін төмендетеді. Жаңартылған бағдарлама бойынша әр мұғалім төмендегідей нәтижелерге қол жеткіздік:
• жаңартылған оқу бағдарламасының құрылымына;
• жаңартылған оқу бағдарламасының мазмұны мен жүйесіне;
• оқу бағдарламасының және оны іске асырумен байланысты құжаттамалардың мақсаты мен рәсімделуіне;
• білім беру бағдарламасын іске асыруға көмектесетін тиісті педагогикалық тәсілдерді меңгеруге.
Біліктілікті арттыру курсы соңында әр мұғалім жаңартылған бағдарлама бойынша мазмұн мен жүйелілікті, білім беру бағдарламасын іске асыруға көмектесетін тиісті педагогикалық тәсілдерді қолдана алатын нәтижелерге қол жеткізді. «Адамның көңілі шын мейірленсе, білім-ғылымның өзі де адамға мейірленіп, тезірек қолға түседі. Шала мейір шала байқалады», – дейді Абай. Ғаламдық деңгейде өркениет атаулысы – білім мен ғылымға арқа сүйей бастағанын дүйім жұртқа алғашқылар қатарында айту, жадында жаттатқызу – халқымыздың аяулы перзенттерінің бірі – ұлы Абайға бұйырғаны әрі заңдылық, әрі қажеттілік болатын. Қорыта келе, Міржақып Дулатовтың «Жалғыз сүйеніш, жалғыз үміт – оқуда. Теңдікке жетсек те, жұрттығымызды сақтасақ та, дүниедегі сыбағалы орнымызды алсақ та, бір ғана оқудың арқасында аламыз. Жақсылыққа бастайтын жарқын жұлдыз – оқу. Надан жұрттың күні – қараң, келешегі – тұман». Өркениетті дамудың өзегі білім, ғылым, тәрбие екендігіне ешкімнің таласы жоқ. Кезінде ұлт ұстазы Ахмет Байтұрсынұлы: «Мұғалім қандай болса, мектеп һәм сондай болмақшы, яғни ұстаз білімді болса, ол мектептен балалар көбірек білім алып шыкпақшы. Солай болған соң, ең әуелі мектепке керегі – білімді, педагогика, методикадан хабардар, жақсы оқыта білетін ұстаз» – деп айтқан болатын XXI ғасыр – ғылым ғасыры. Мақсатты білім беру – тұлға дамуын жүзеге асыратын мәселе. Ал осы жалпы еуропалық стандартқа сай жаңа білім беру – жеке тұлғаның жан-жақты дамуына әкелетін бірден-бір жол! Ұстаздардың шығармашылық қабілеті, жаңашылдық әрекеттері, біліктілігі, физиологиялық және психикалық сапасы, педагогикалық кәсіптік біліммен сәйкестенеді. Бұл педагогикалық бағытта оқытушы мен оқушының өзара ықпалы, өзара дамуда, ынтымақтастықтан теңгермешілікке, дамудың жоғарғы деңгейіне жетуде мәні зор.

The main aim of contemporary educational system is to prepare competitive professionals. Comprehensive teachers have to conduct their lessons in diversified ways. Today, teachers have to master all pedagogical equipment, be constantly eager to self-develop and be creative masters at their fields.

One of the conditions for teachers is to learn the new methods of teaching, example of which is using information and communication technology. Nowadays, it has become mandatory to master ICT for every individual because 21^st century is the era of technology. It is important for teachers to educate students accordingly with the development of ICT. The highly developing process of information technology requires people to improve in all spheres.

ICT equipment – is microprocessor and new equipment which spreads information that works based on new information technology. There are a lot of ICT equipment for inquiring teachers that can be used in lessons. To exemplify: interactive board, multimedia, internet access and electronic devices. In addition, there are many different programs and applications that ease the teaching process. They are : kahoot, quizizz, nearpod, plickers, quizlet, zipgrade and etc. By the help of using ICT in the lessons, pupils develop their thinking skills, boost their creativity, learn to work in team and ICT helps students actively enquire about new information.

During the lessons, we can ease their understanding of the topics by not only giving a lecture, but also showing them materials through videos and presentations. Also, it is worth mentioning that it is possible to increase the interests of the children in lessons through making different demonstrations, dividing them into several teams and giving deductive materials. By the help of the above-mentioned ICT equipment, pupils better understand because they listen to, see, and work in team. Besides, it is undeniable that they perceive information clearer with technology

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстанды одан әрі дамыту бағытында «100 нақты қадамды» белгілеп бергені мәлім. Соның ішінде елдегі білім беру саласына да ерекше көңіл бөлінген. Мысалы, 76-қадамда «ЭЫДҰ елдері стандарттарының негізін­де адам капиталының сапасын кө­теру, 12 жылдық білім беруді ке­зең-кезеңмен енгізу, функциялық сауаттылықты дамыту үшін мек­тептегі оқыту стандарттарын жа­ңарту. Жоғары сыныптарда жан­басылық қаржыландыруды енгізу, табысты мектептерді ынталандыру жүйесін құру» делінген.

12 жылдық білім беруге көшу – неше жылдан бері ел арасында айтылып келе жатқан күрмеу қиын мәселе еді. «Енді осынша жылдан кейін 12 жылдық оқуға көшеді екенбіз, оның осындай ерекшеліктері бар екен» деп жүргенде біздің мектебіміз де Республика көлеміндегі 30 пилоттық мектептердің қатарына енді. Күнделікті тәжірибеде жүйелі түрде жүргізілетін оқулықтың талдауы, қосымша құралдардың сараптамасы сияқты толып жатқан жұмыс барысындағы іс-шаралар арқасында 12 жылдық эксперименттік байыбына бара бастадық. Оның пайдасы мен қажеттілігін біле бастадық.

Біз «Назарбаев Зияткерлік мектептері» дербес білім беру ұйымының оқулықтары арқылы оқу бағдарламасын апробациядан өткізудеміз. Сыныпта 20 оқушы білім алуда. Мектепке дейін оқушылар мектепалды даярлық топтарда, балабақшаларда білім алған. Сол себепті қысқа мерзімді сабақ жоспарын құрастыру барысында оқушылардың жас ерекшеліктеріне басты назарды аударамын. Мысалы, «Өрмекшінің өрмегі», «Планшет»,   «Сыртқы және ішкі шеңбер», «Қораптағы сұрақ», «Серпілген сауал» әдіс-тәсілдерін қолдану барысында оқушылардың сабаққа деген қызығушылықтарының арттатындығын аңғардым.  Сабақ барысында ресурстарды молынан қолдануға тырысамын. Мәселен, «Сандық заңдылықтар» тақырыбымен таныстыруда жұмыртқа қорабы мен  қызыл, көк кішкене шарларды қолдану арқылы  оқу мақсаттарына жеттім. Осы ресурстарды  «Ондықтар мен бірліктер» тақырыбында да қолдандым. Яғни, қолжетімді ресурстарды дұрыс, әрі ұтымды пайдалану тиімді.

«Планшет» әдісін көбінде «Блиц-турнир» өткізгенде қолданамын. «Блиц-турнирді» сабақтың қорытынды бөлімінде жиі өткіземін. Сұрақтар қою арқылы оқушының тақырыпты қалайша меңгергендігін анықтаймын.

 

Әрине, тәжірибе барысында осы аталған әдіс-тәсілдермен шектеліп қалмаймын. Семинарларда, коучинг сабақтарда  алған тиімді әдіс-тәсілдерді тәжірибемде қолданамын.

Қазіргі кезде білім беру саласына жаңа көзқарас, жаңаша талап қойылып отыр. Әлемдік білім беру кеңістігіне кірігудің стратегиялық мәселелерінің бірі он екі жылдық оқыту үлгісіне көшу болып табылады. Оның үш бағытта жүзеге асып жатқандығы белгілі. Бірінші бағыт білім беру жүйесі мазмұнын жаңарту болса, Республика көлемінде «Мектепалды даярлықтың білім беру бағдарламаларын, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің оқу бағдарламаларын, оқулықтары мен оқу-әдістемелік кешендерін апробациялау бойынша 30 пилоттық мектептің  қатарына»  көш бастап Павлодар облысы Баянауыл ауданы №1 Майқайың жалпы орта білім беру мектебі де еніп, жаңартылған білім беру мазмұны бойынша екінші сыныптарында  апробацияны өткізу жалғасуда. Жалпы орта білім беру мазмұнын жаңартуды көздеген жоба әлемдік озық үрдіске сәйкес әзірленген. Онда мектеп оқушыларын жоғары адамгершілік құндылықтары қалыптасқан, сын тұрғысынан ойлай алатын, ғұмыр бойында жеке басының мәдениеті мен білімін жетілдіруге дайын, өмірдің өзгерістеріне бейімді, қоғамға өз пайдасын тигізе алатын белсенді тұлға етіп тәрбиелеу мақсаты көзделген. Жаңа стандартты жүзеге асыру механизмі мен мұғалім жұмысының нұсқаулығы болып табылатын пәндер бойынша оқу бағдарламалары мен жоспарларының құрылымы  ұсынылып,  курстан алған білімдері мен тәжірибелерін жаңа мазмұнды білім беру үдерісінде қолданып жатыр.
Бастауыш сынып оқушыларына арналған сабақ мазмұны  жеңіл формада құрылып,  біртіндеп күрделену принципіне негізделген.  Оқыту үдерісінде тыңдалым, оқылым, жазылым, айтылым дағдылары жүзеге асырылады.

Көптілді меңгерген тұлға қалыптастыру мақсатында — тілдің  біліктілік шеңберіне сәйкес деңгейлі оқытылуы мен тілдерді сөйлеу іс-әрекетінің төрт дағдысын (тыңдау, сөйлеу, оқу, жазуды) дамыту арқылы үйрену іске асырылуда. Үш тілді меңгеруді  ерте жастан оқытуда ағылшын тілі, орыс тілдері пәнінің енуінің өзіндік ерекшелігі бар, оқытуда тірек сөздер қазақ, орыс, ағылшын тілінде беріліп, пәнаралық  қолданысқа енгізілуде. Оқушы білімін бағалауда критериалды бағалау жүйесі қолданылады.

Бастауыш сынып  оқушыларына лайықты мазмұн мен оны оқытудың әдісін саралау, бала жанына жақын қарым-қатынас арқылы оларды дамыту мәселесін ғылыми жолға қою оңай мәселе емес екендігіне, оқу-тәрбие үрдісінің небір қиын проблемаларына тап болып, оны шешу жолындағы басқару әрекеттерін дұрыс ұйымдастыра білгенде ғана жұмысымыз нәтижелі болатыны сөзсіз.

Жаңартылған білім беру мазмұнынын оқу мақсаттарына жетуде  бастауыш сынып ұстаздары  оқыту мен оқудың белсенді әдіс-тәсілдерін тиімді қолдану арқылы, оқушының өз ойын еркін айта алатыны,  командамен жұмыс жасай  алу дағдыларының дамығанын және оқушының өзін-өзі бағалау арқылы жетістікке жетуге ұмтылатынын байқадық. Сабақ барысында оқу мақсаттарына жетуге талпынатын оқушыларға оқу жетістіктерін жақсартуға көмектесетін кері байланыс пен қолдау үнемі көрсетіледі.

Жаңартылған білім беру мазмұнын апробациялауда оқытудың белсенді әдістерін бастауыш мектеп жағдайында тиімді қолдану тәжірибесімен ұстаздар үнемі алмасып отыру арқылы белсенді әдістердің оқушылар шығармашылығын арттыруда  тиімділігіне көз жетіздік. Шығармашылық қабілет баланың табиғатында болуы мүмкін. Біздің міндетіміз- бастауыш  сынып оқушысы бойында жасырынып жатқан мүмкіндіктерді ашып  көрсету.

 

Вопросы нравственного развития, воспитания, совершенствования человека волновали общество всегда и во все времена. В современных условиях особая роль отводится духовному воспитанию личности, становлению нравственного облика ЧЕЛОВЕКА. Сегодня весь мир находится в поиске новых образовательных программ по развитию общечеловеческих ценностей. В Конвенции ООН о правах ребенка обозначено «право на полноценное нравственное развитие».

Практическим решением этой задачи стала реализация проекта нравственно-духовного образования «Самопознание», автором которого является Первая леди Республики Казахстан Сара Алпыскызы.

С.А. Назарбаева писала: «Надо возродить этику жизни взамен тех условностей «цивилизованного этикета», которыми так долго обходились мы, беспамятные дети ХХ века. Ведь народ испокон веков владел и пользовался этими ценностями…, черпал воду из хрустального родника духовности. Но в бурном ритме последних десятилетий путь к своим истокам наши современники попросту забыли. И я убеждена, что поиск этой дороги к роднику с хрустальным источником Духовности – задача из задач для каждого… Или если хотите, назовите ее дорогой к Храму знаний о человеке. Познать себя – должен каждый».

Перед профессиональным педагогическим сообществом страны поставлена задача перехода от концепции функциональной подготовки к концепции развития гармоничной личности.

Сегодня нужны живые знания, которые одухотворяют человека, развивают творческий потенциал нации, наполняя жизнь понятиями духовности и гуманности, любви и добра, мира и блага. Знания, которые, по словам Ш.А. Амонашвили, зажигают в детях «искорку света».

Самопознание – это метапредмет, призванный изменить парадигму образовательного процесса, перейти к новым мировоззренческим основам с ориентацией на духовные приоритеты, на понимание человека как целостного существа в единстве души и тела, разума и сердца

Через «Самопознание» осуществляется желанная интеграция и выясняется, «зачем», «ради чего» изучаются школьные предметы, что они вносят в созидание целостной, гармоничной картины мира, что дают для нравственно-духовного пробуждения и развития каждого ребенка.

Миссия предмета «Самопознание» – быть своеобразным «компасом» подрастающего человека в современном мире, определяющим жизненно важные ценностные ориентации человека.

Главная идея самопознания звучит так: «Откройтесь миру, и мир откроется для вас». Самопознание это ключ к преображению.

С начала 2017-2018 учебного года нашей школе присвоен статус пилотной организации образования по НДО «Самопознание».

Пилотные – это значит профильные организации образования, в которых программа НДО «Самопознание» становится ядром образовательной системы. Обязательным условием  этого процесса является интеграция общечеловеческих ценностей в единое образовательное пространство, где осуществляется  интеграция самопознания и других образовательных областей, введение общечеловеческих ценностей во внеучебную деятельность, дополнительное образование, работу с родителями.

Организация образовательного процесса осуществляется следующим образом.

Создание важных педагогических условий:

• Атмосфера любви, доверия, вдохновленного творчества, условия для

самоисследования, развития интуитивного постижения каждым самого себя;

Важнейшей составляющей педагогического процесса должно стать личностно — ориентированное взаимодействие учителя с учениками, где бы обеспечивалось комфортное психологическое самочувствие обучающих и обучающихся, резкое снижение конфликтных ситуаций на уроках и во время воспитательной деятельности, где бы создавались благоприятные предпосылки для повышения уровня общекультурной подготовки; создавался благоприятный микроклимат в классе, школе.

• Интеграция нравственно-духовного образования в целостный педагогический процесс школы;

Интеграция нравственно — духовного образования «Самопознание» в учебно – воспитательный процесс — это прежде всего, выявление нравственно — духовной сущности учащихся. Вечные ценности, такие как любовь, праведное поведение, истина, ненасилие, здоровье, семья, внутренний покой должны стать фокусной точкой образования, другими словами, должны составить единое целое со всем, чему мы учим.

В процессе интеграции программы нравственно-духовного образования «Самопознание» в целостное учебно-воспитательное пространство организациям образования следует руководствоваться следующими принципами:

1. Принцип гуманистической направленности;
2. Принцип общечеловеческих ценностей;
3. Принцип социального взаимодействия;
4. Принцип национального наследия;
5. Принцип природосообразности

• Использование только позитивных и гуманных методов в процессе нравственно-духовного образования.

Введение профильного предмета в 5 классе (вариативная часть Учебного плана):

«Духовное наследие человечества» .

В планировании и методике преподавания учебных предметов:

1. В поурочном планировании — формулирование воспитательных целей с ориентацией на общечеловеческие ценности
2. Включение в методику проведения уроков 5 — ти методических приемов: позитивный настрой, цитата, беседа, творческая групповая работа, совместное пение
3. Интегрированные уроки: включение в содержание урока общечеловеческих ценностей
4. Включение в программу общеобразовательных предметов проектной и социальной деятельности, направленной на формирование нравственно-духовного пространства в обществе и навыков служения обществу

В планировании учебной и методической работе:

Введение нового раздела «Интеграция программы НДО «Самопознание» в образовательное пространство школы»

В организации и содержании воспитательной работы:

1. Введение общечеловеческих ценностей в содержание всех воспитательных мероприятий, традиционных праздников, соревнований и конкурсов
2. Трансляция практики праведного поведения через конкурсную программу

В системе дополнительного образования:

1. Создание интегрированных программ клубов и кружков
2. Включение в работу клубов творческих и социальных проектов по нравственно-духовному образованию

Важно, чтобы любой вид занятий, в который включаются учащиеся, имел духовно-нравственную направленность, чтобы он видел, что, то дело, которым он занимается, жизненно необходимо ему для самопознания. И все это позволит школьникам «подняться над узостью потребительского мировоззрения к высотам осознания духовности как своей истинной природы, и они смогут передать другим личный опыт самопознания как носители и выразители духовно-нравственного начала».

Необходимо подчеркнуть большую роль учителя в процессе интеграции НДО «Самопознание» в учебно-воспитательный процесс, что она состоит не в том, чтобы взять руководство этим процессом в свои руки, направляющая и организующая сила учителя будет значительнее, если в ней будет больше вдохновения. Педагоги добьются успеха только тогда, когда будут учитывать абсолютно все условия протекания педагогического процесса и анализировать последствия воспитательных действий и делать выводы. Великий педагог Сухомлинский В.А. говорил: «Самый лучший учитель для ребенка тот, кто, духовно общаясь с ним, забывает, что он учитель, и видит в своем ученике друга, единомышленника. Такой учитель знает самые сокровенные уголки сердца своего воспитанника, и слово в его устах становится могучим орудием воздействия на молодую, формирующуюся личность. От чуткости учителя к духовному миру воспитанников как раз и зависит создание обстановки, побуждающей к нравственному поведению, нравственным поступкам». Таким образом, важная задача всех педагогов и воспитателей нашей школы заключается в том, чтобы открыть сердце школьника навстречу любви.

Программа внедрения НДО «Самопознание» предполагает деятельностный подход. Единство мысли. слова и дела – вот принцип человека, руководствующегося в жизни общечеловеческими ценностями.

В итоге организация образования становится пилотной школой по интеграции программы НДО «Самопознание» в единое образовательное пространство, т.е. – Школой общечеловеческих ценностей.

Литература

1. Бабанский Ю.К. Педагогика. Курс лекций. – М.: Просвещение, 1983.
2. Назарбаева С.А. Этика жизни – Алматы, 2001.
3. Мукажанова Р.А.,Омарова Г.А. Методика преподавания дисциплины «Самопознание» в школе.Учебно-методическое пособие для учителей.-Алматы:ННПООЦ «Бөбек»,2013.-96 с. «Самопознание» и другие учебные предметы возможности интеграции содержания и методов обучения.
4. Петракова Т. И. Духовные основы нравственного воспитания http://razom.znaimo.com.ua/docs/1105/index-42304.html

 

Оқыту үдерісіне жаңашылдықты енгізе кәсіби қызметке қолдау көрсету, жаңартылған  білім беру бастамаларын жасау, табысты нәтижеге қол жеткізу үшін оқыту мен оқу үдерісіне жаңа мазмұнды идеялар, сындарлы оқыту теориясына негізделген әдістемелер жасау —  басты мақсатым.  Білім алушыларға қалай оқу керектігіне бағыт-бағдар беріп, өздігінен білім алудың жолын көрсетіп, өзінің біліміне өзі жауапты екендігін, өзін-өзі бағалай алуға, сыни тұрғыдан ойланатын, әлеуметтенген жеке тұлға болып қалыптасуына жетелейтін білім негіздерін меңгертуге баса көңіл аударамын. Бүгінгі шәкірт мұғалімнің қолдауымен емін-еркін қарым-қатынасқа түсе алады,  алған білімдерін өмірде қолдануға тез бейімделеді. Әрине,  өз-өзіңе деген сенімділігі оянып, өзіндік көзқарасын білдіре алатын дамыған тұлға қалыптастыруда мұғалімнің еңбегі ұшан-теңіз. «Өзіңе сен, өзіңді алып шығар, Ақылың мен білімің екі жақтан» деген ұстанымды ұстанып, жиған-тергенімді алған қойған мақсатқа бағыттауға жұмылдырдым.

Әр сабағымда  ынтымақтастық  және топтық жұмысты ұйымдастыру  арқылы оқушыларымның әрқайсысымен  өзара  сыйластық пен сенімге негізделген жеке қарым-қатынас орнатуға мүдделі болу мақсатына құрылған  жұмыстарымның  маңызы зор болды. Кешегі дәстүрлі оқыту жүйесі тұлғаның дамуын оның парасаттық (интеллектуалдық)  деңгейімен түсіндірсе, бүгінде бұл мәселе тұлғаның өзіндік рефлексиясымен, яғни қоршаған, зерттеліп жатқан болмысқа деген адамның өзіндік көзқарасы, оның құндылықтарын, себептері мен салдарын, мағынасын түсінуімен байланысты екеніне көз жеткізе алдым.  «Адамға оқып-үйрену өмірде болу, өмір сүру үшін қажет» екенін бағдарлай алдым.  Ал бүкіл әлемді және басқаны түсінуге, адам болуға, адамгершілік қасиеттерді бойыңа дарытуға тек диалог арқылы ғана жетуге болады. Оқушыларым   пән мазмұнын меңгеру арқылы қоғамдық өмірге араласуға қажетті жазылым- айтылым, тыңдалым, оқылым, әдеби тіл нормаларын сақтау дағдыларын жағдаяттар жүйесі негізінде дамытады. Олар  өмірлік жағдаяттарда еркін қарым-қатынас жасайды, өзара пікір алмасады,  көзқарастарын білдіреді, өз ойын жүйелі де нақты жеткізе алады. Берілген кез келген ақпараттарды тиімді қолдана отырып, өзіне қажетті мәліметті ала алады; түрлі мәтіндерді өздігінен  түсініп оқиды; оқығаны бойынша өзіндік қорытынды жасап, ауызша және жазбаша сөйлеу дағдылары арқылы тың идеяларын өзгелермен еркін бөліседі.

Жаңа идеяларды іске асыру үшін өз мектебімде де тәжірибеге өзгеріс енгізуді және әріптестеріммен жүргізілетін жұмысты ойластырып, оны жоспарлауда тәлім алушының қызметкер және тұлға ретінде өсуіне баса назар аударып келемін. Әріптестермен тәжірибе алмасқанда ғана мұғалімнің құзіреттілігі артады. Құзіреттілік пен сенімнің артуы  оқытудың инновациялық әдістерін ұсынуға мәжбүр етеді. Мұғалімдердің келешектегі бағасы оқушылардың  жетістіктеріне  тікелей байланысты, демек, өз-өзінің тиімділігін көтеру көшбасшылықтың маңызды факторы болып табылады.

Түрлі тақырыптардатренинг, шеберлік сынып, семинар, дөңгелек үстел, коучинг   шараларын ұйымдастыруда мұғалімдердің көшбасшылығын күшейту және дамыту  тәсілдерін қарастыра отырып, мұғалім көшбасшылығын жоғары нәтижеге жеткізуде,  жұмысын дамытуда көшбасшысы бола алатындығына сенім қалыптастыру жолдарын тереңдете түстім. 

Әл-Фарабидің «Адам мақсатына өзін-өзі жетілдіру арқылы жетеді және адамның басына қонған бақтың тұрақты болуы жақсы мінез-құлыққа байланысты» дегендей, өзгерістер енгізу үшін әріптестерім де  стратегиялық шешімдер қабылдауға,бірігіп жұмыс істеуде фактілерді жинауға және қолдануға,кәсіби білімді құруға және таратуға ат салысады деген сенімдемін.Адам тәрбиелеудің асқан ұсталарының әдістемелік тәсідері мен шеберлік мектептерінен үйрене жүріп, мен де өзіндік әдістемемді табуға талпындым. Өзіме қажетті әдіс-тәсілдерді жинау арқылы әдістемелік қоржынымды толықтыра түстім.